انتساب مسئولیت بین‌المللی سازمان‌ها در پرتو قضیۀ بوسفروس

از دیوان اروپایی حقوق بشر به‌عنوان مهم‌ترین رکن قضائی حامی حقوق بشر و ناظر بر حسن اجرایی مقررات کنوانسیون اروپایی حقوق بشر نه‌تنها در سطح اروپا، بلکه در سطح جهان یاد می‌شود. این دیوان اگرچه با صدور آرایی نظیر بحرامی و ساراماتی از میزان محبوبیت و مرجعیت خود به‌عنوان حامی حقوق بشر به‌شدت کاست، برای رهایی از این مشکل، به خود آمده و به‌سرعت با نقش‌آفرینی در قضیۀ بوسفروس و اعمال معیار «کنترل موثر» به‌جای «کنترل نهائی» در موضوع انتساب مسئولیت بین‌المللی، به معرفی فرضیه بوسفروس پرداخت و از این طریق به جایگاه نخستین خود در عرصه حمایت از قربانیان نقض حقوق بشر بازگشت کرده و از خود الگویی درخور شان (صرف‌نظر از پاره‌ای انتقادات موجه وارده به تصمیم دیوان) به جهانیان عرضه کرد. بنابراین اینکه فرضیه بوسفروس چیست و آیا اساساً تحولی در حمایت از حقوق بشر و قربانیان آن ایجاد کرده، موضوعی است که نوشتار حاضر با تحلیل رای بوسفروس درصدد شرح و بیان آن است.

attribution of responsibility to international organizations in light of the bosphorus case

the european court of human rights (echr) is seen as the most important human rights judicial body not only in europe but also around the world. however, with its decisions in such cases as bahrami and saramati, the echr has reduced its popularity and authority as a defender of human rights. nonetheless, by applying the criterion of effective control instead of ultimate control for assigning responsibility to international organizations in the bosporus case, the court seems to have recovered its credibility. this is so despite some well-founded criticism of the court’s decision in this case. this is the topic that the present article seeks to explain by analyzing the echr’ judgement in the bosporus airways v. ireland case.