مصونیت دولت‌ها در شبه‌جرم‌های فراسرزمینی: رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر و رویکرد مغایر چند کشور اروپایی

بر اساس قاعدۀ عام مصونیت دولت، هر دولتی متعهد است از اِعمال صلاحیت قضایی محاکم خود بر اَعمال و اموال سایر دولت‌ها اجتناب کند. در دکترین و رویۀ قضایی، مصونیت دولت اغلب تجلی اصل برابری دولت‌ها تلقی شده است. امروزه با طرح دعاویی علیه یک دولت در دادگاه‌های ملی داخلی برخی دولت‌ها و صدور حکم علیه دولت‌های خارجی حتی اجرای این احکام در زمینۀ شبه‌جرم‌های فراسرزمینی از یک سو و وضع قوانین و مقرراتی در جهت نقض مصونیت قضایی دولت‌های دیگر در برخی کشورها (آمریکا، کانادا و..) از سوی دیگر، موارد نقض این قاعدۀ کلی حقوق بین‌الملل بروز کرده است. دیوان اروپایی حقوق بشر نیز در رویۀ خود همسو با رویۀ قضایی بین‌المللی به‌طور صریح بر وجود مصونیت دولت‌ها به‌عنوان قاعدۀ عام در حقوق بین‌الملل صحه گذاشته و از طرفی قاعدۀ مصونیت دولت با رویۀ قضایی متناقض برخی دولت‌های اروپایی (یونان و ایتالیا) نیز با چالش مواجه شده است؛ که در این زمینه با تحلیل دعاوی مربوطه و رویۀ قضایی برخی محاکم ملی و دیوان اروپایی تاثیر این رویه بر قاعدۀ مصونیت دولت در زمینۀ شبه‌جرم‌های فراسرزمینی در حقوق بین‌الملل مورد بررسی و مداقه قرار می‌گیرد.

State Immunity in Transnational Torts:The Case Law of the European Court of Human Rights and the Inconsistent Practice of Several European States

Under the general rule of state immunity, each state is obliged to avoid exercising jurisdiction over the actions and property of other states. In the scholarly works and case law, state immunity is often seen as a manifestation of the principle of equality of states. Today, however, this principle is violated by lawsuits and enforcement of judicial decisions against foreign governments in domestic courts of some states, on one hand, and implementation of laws restricting  state immunity in the context of transnational torts in some countries such as the United States and Canada,  On the other. The European Court of Human Right (ECHR) explicitly affirmed the principle of state immunity as a general rule of international law although the principle has been challenged in the courts of some European countries such as Greece and Italy. This paper aims to  analyze the effects of the case law of the ECHR as well as the domestic courts of European states, on the state immunity rule in the context of transnational torts.