اصل همکاری در زمینۀ بهره‌برداری از آبراهه‌های بین‌المللی، با تاکید بر آبراهه‌های بین‌المللی ایران و عراق

امروزه با توسعۀ بهره‌برداری از آبراهه‏های بین‌المللی در امور غیرکشتیرانی از جمله کشاورزی، صنعتی و بازرگانی این آبراهه‏ها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته‏اند. همچنین با توجه به تغییرات اقلیمی، خشکسالی، بهره‌برداری بی‏رویه از آب، کمبود منابع آبی و افزایش جمعیت، منازعات بر سر آبراهه‏های بین‌المللی تشدید یافته است. یکی از اصول متداول در حقوق بین‌الملل عمومی، اصل همکاری در بین کشورهاست که در منشور سازمان ملل متحد و شماری از معاهدات بین‌المللی چندجانبه و دوجانبه از جمله کنوانسیون استفاده‏های غیرکشتیرانی از آبراهه‌های بین‌المللی سال ١٩٩٧ بر آن تاکید شده است. منازعات آبراهه‌های بین‌المللی در بین ایران و عراق در سال‌های اخیر صورت حادتری به خود گرفته است که بدون همکاری بین دو کشور قابل حل‌وفصل نیست، ازاین‌رو اصل همکاری در زمینۀ آبراهه‌های بین‌المللی به‌عنوان موضوع این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است. روش این تحقیق توصیفی و تحلیلی است. هدف این تحقیق این است که نشان دهد اصل همکاری تا چه حدودی در موافقت‌نامه‌های بین‌المللی و موافقت‌نامه‌های دوجانبۀ بین ایران و عراق در زمینۀ آبراهه‌های بین‌المللی انعکاس یافته و تا چه حدودی عملاً اجرا شده است.

The Principle of Cooperation in the Use of International Watercourses, with Emphasis on IranIraq International Watercourses

Nowadays, the increased use of international watercourses for nonnavigational purposes, such as agricultural, industrial, and trade use has put them in the spotlight. Meanwhile, global weather change, droughts, excessive uses of water resources, scarcity of water resources, and population growth have increased the conflicts over international waterways. One of the common principles in public international law is the principle of cooperation between the countries emphasized in the UN charter and a number of bilateral and multilateral agreements, including the 1977 Convention on the Law of Nonnavigational Uses of International Watercourses. In recent years debates between Iran and Iraq over the use of international waters have intensified and it seems without cooperation between both countries these debates cannot be resolved. Therefore, the principle of cooperation regarding international watercourses has been chosen as the subject of this research. This research has applied descriptive and analytic methodology. The purpose of this study is to show to what extent the principle of cooperation is reflected or indeed implemented in the international and bilateral agreements on watercourses between Iran and Iraq.