نقدی بر ترکیب هیات عمومی دیوان عدالت اداری به‌منظور نظارت بر مقررات دولتی و ارائه الگوی مطلوب

هیات عمومی دیوان عدالت اداری از ابتدای تشکیل، مرجع صلاحیت‌دار به‌منظور رسیدگی به تقاضای ابطال مقررات دولتی بوده است. در این پژوهش تلاش شد تا در قالب پژوهشی توصیفیتحلیلی این مطلب اثبات شود که فارغ از بررسی‌های تطبیقی، الگوی به‌کاررفته به‌منظور نظارت بر مقررات دولتی از طریق هیات عمومی دیوان مبانی مستحکمی ندارد و ترکیب فعلی در مقام ایفای این صلاحیت، از نظر«عدم تناسب با کارویژه آن هیات»، «موجد اطاله دادرسی بودن»، «مغایرت با اصل تخصصی شدن حوزه‌های قضاوت»، «امکان‌پذیر نبودن اِعمال کامل اصول دادرسی عادلانه با ترکیب فعلی» و «لزوم تفکیک مرجع صدور آرای وحدت رویه و ایجاد رویه با مرجع صدور آرای موردی» واجد اشکالات متعددی است. ازاین‌رو به‌منظور رفع این اشکالات پیشنهاد می‌شود تا در حالت عادی رسیدگی به مقررات دولتی در مرحله بدوی در صلاحیت شعب تجدیدنظر مربوط به حوزه‌های تخصصی دیوان قرار گیرد و امکان تجدیدنظر آنها در «هیات‌های تخصصی مربوطه» پیش‌بینی شود. علاوه بر این، در موارد مهم هیئت تخصصی مربوطه رسیدگی بدوی نماید و ترکیبی از 7 عضو آن هیئت، به علاوه‌ی 7 قاضی از سایر هیئت‌های تخصصی و به ریاست رئیس دیوان مرجع تجدیدنظر باشد. همچنین در پرونده‌های خاص و غیرپیچیده دیوان از شیوه‌های «دادرسی فوری» یا «دادرسی کوتاه» با ترکیب ساده‌تری بهره ببرد.

A Critique of the Composition of General Assembly of the Administrative Justice Court to Oversee Government Regulations and Provide a Desirable Pattern

The General Assembly of the Administrative Justice Court from the beginning of the formation of that Court has been the competent authority to deal with the request for oversees government regulations. In this research, it was tried to prove that in the form of descriptiveanalytical research, that, regardless of comparative studies, the pattern used to oversee government regulations through the General Assembly of the Administrative Justice Court does not have strong foundations, and the current composition in the exercise of this competence, due to disproportionate to the particular work of that board, delay in judicial review, contrary to the principle of specialization of jurisdictions, The impossibility of fully implementing the principles of fair trial with the current composition and the need for the separation of the authority to issue unanimity votes and the establishment of procedures with the issuance of factual opinions has several problems. Therefore, in order to solve these problems, it was suggested that, in the ordinary course of business, consideration of governmental regulations at the initial stage should be within the competence of the revision branches in the specialized areas of the Court, and the possibility of reconsideration of them in the relevant specialized boards should be foreseen. In addition, in the important cases, the Court will use the combination of the heads of the divisions of court of appeal as a trial court and the composition of the specialized board with a number of high court judges as a court of appeal. Also, in special and nonrestricted cases, the court uses the instant prosecution or short trial methods with a simpler combination.