یگانگی یا دوگانگی در نظام مالکیت عمومی ایران؛ چالشی فقهی حقوقی

تفکیک انفال از سایر مصادیق اموال عمومی و در نتیجه، تفاوت در قواعد حاکم بر این دو (نظریه دوگانگی) و نظریۀ رقیب که معتقد به وحدت تمامی مصادیق اموال عمومی و در نتیجه وحدت قواعد حاکم است (نظریه یگانگی)، به یک اختلاف فقهی در سطح نظری محدود نشده و آثار عملی متعددی را به‌همراه داشته است. مسئلۀ مورد بررسی اینکه کدام‌یک از نظریات مذکور، همگونی بیشتری با بنیان‌های حقوق اساسی ایران و روش‌های اجتهاد پویا دارد؟ رهاورد تحقیق که به روش کاربردی انجام پذیرفته، «نظریه دوگانگی اموال عمومی» را عملاً منتهی به دوگانگی و تشتت در ساختارهای کلان تقنینی، مالی و مالیاتی، سازمانی و از جمله نظارتی می‌داند و این نتایج، سنخیتی با «نظام ولایت فقیه به‌عنوان نهادی مبتنی بر نظم و انتظام امور»، «فلسفه تاسیس قانون اساسی و ترسیم ساختارهای مشروعیت‌یافته در آن»، «روش‌های اجتهاد پویا» و «معیارهای دولت حقوقی» نخواهد داشت.

Oneness or Duality in Iran’s Public Domain System; A JurisprudentialLegal Challenge

Separating Anfal from other examples of public property and as a result, making difference in the rules governing these two (duality theory) and the competing theory that believes in unity of all instances of public property and consequently the unity of the governing rules (oneness theory), has not been limited to a jurisprudential dispute at the theoretical level and has had numerous practical effects. The issue under consideration is, which one is more similar with foundations of Iranian basic law and dynamic Ijtihad methods? Research outcome which has been done in a practical way is that «the theory of public property dichotomy» practically leads to dichotomy and diversity in legislative, financial, taxable, organizational structures and these results don’t fit «progressive Velayate Faghih system as an institution based on order and discipline», «the philosophy of the Constitution and drawing the legitimized structures in it», «dynamic Ijtihad methods» and «legal State standards».