ادعای فقدان اختلاف و اعتراض مقدماتی در دیوان بین‌المللی دادگستری

خواندگان دعوا، در اغلب دعاوی که نزد دیوان بین‌المللی دادگستری اقامه می‌شود، براساس آیین دادرسی این دیوان، به طرح اعتراض مقدماتی نسبت به صلاحیت دیوان، قابلیت پذیرش دادخواست یا دیگر اعتراض‌های مقدماتی اقدام می‌کنند. پذیرش اعتراض مقدماتی در زمینه خاص سبب می‌شود تا دیوان نتواند در آن زمینه وارد رسیدگی ماهوی شود. ادعای «فقدان اختلاف» از رایج‌ترین دلایل اعتراض مقدماتی به صلاحیت دیوان بین‌المللی دادگستری از گذشته تاکنون بوده است. بر این اساس خوانده مدعی می‌شود که اصولاً میان او و خواهان در خصوص موضوعی که ادعای وجود اختلاف شده است، اختلافی وجود ندارد. این مقاله ابتدا به موضوعاتی مانند تعریف، اهمیت، ماهیت و شرایط اختلاف می‌پردازد. سپس مباحث اساسی مربوط به ادعای فقدان اختلاف یعنی معین بودن اختلاف، ارتباط آن با طرفین، کل واحد بودن، عینی بودن، تلاقی خواسته یک طرف با مخالفت طرف دیگر، شرط آگاهی خوانده، منع افزایش و تغییر اختلاف، رسیدگی به ادعای فقدان اختلاف و بار اثبات آن در پرتو مواد 79، 79 مکرر و 79 مکرر مکرر آیین دادرسی، اساسنامه و رویه قضایی دیوان بین‌المللی دادگستری تجزیه‌وتحلیل و بررسی خواهد شد.

NonExistence of Dispute and Preliminary Objections in International Court of Justice

In most cases before the International Court of Justice (ICJ), the respondents in accordance with the Rules of Court, raise a preliminary objection to the jurisdiction of the Court, the admissibility of the application or other objections. Upholding a preliminary objection in a particular field prevents the Court from exercising its jurisdiction in that field.“Nonexistence of dispute” has been one of the most important grounds for preliminary objections to the jurisdiction of the International Court of Justice from the past to the present. Accordingly, the respondent claims that, essentially, there is no dispute between parties in the case at hand. This article examines definition, importance, nature, and requirements of “dispute”. Then the basics of the existence of dispute will be discussed, such as the subjectmatter of the dispute (real dispute), its relevance with parties, its determination and objectivity, concurrence and awareness requirements, prohibition of increasing and changing the dispute, threshold of existence of dispute and the burden of proof, in the light of Articles (79), (79bis) and (79ter) of the Rules of Court, its Statute and judicial procedure.