بررسی اقدامات تلافی‌جویانه علیه اموال فرهنگی در حقوق بین‌الملل بشردوستانه

از آنجا که اموال فرهنگی ملت‌ها، میراث تجدیدناپذیر کل بشریت محسوب می‌شوند، لزوم رعایت اصل تفکیک بین اهداف نظامی و غیرنظامی و منع انجام اقدامات تلافی‌جویانه علیه اموال غیرنظامی به‌طور عام و اموال فرهنگی به‌طور خاص در خلال مخاصمات مسلحانه اجتناب‌ناپذیر است. از جمله مهم‌ترین اسناد قراردادی و عرفی بین‌المللی در خصوص منع تلافی‌جویی علیه اموال فرهنگی در مخاصمات مسلحانه، می‌توان به بند 4 مادۀ 4 کنوانسیون 1954 لاهه، بند 3 مادۀ 53 پروتکل اول الحاقی در 1977و قاعدۀ 147 مجموعه قواعد عرفی حقوق بین‌الملل بشردوستانه (2005) اشاره کرد. با وجود اسناد مذکور، کماکان شاهد انجام تلافی‌جویی از سوی طرفین متخاصم و تخریب اموال فرهنگی ملت‌ها هستیم؛ نمونۀ این مدعا حملات تلافی‌جویانه عراق در جنگ تحمیلی علیه اموال فرهنگی ایران و انجام این اقدامات در شهر باستانی دوبروونیک در خلال جنگ‌های یوگسلاوی است. نتایج پژوهش حاضر، بر ضعف ساختاری قواعد موجود و لزوم تمرکز بر ضمانت اجرای اسناد مذکور تایید می نماد.

Reprisals against Cultural Property in compliance with International Law

Since the cultural property of nations is an unrepeatable heritage of all humanity, the need to prohibit reprisals against these property is inevitable. The most important conventional and customary international documents in this regard are article 4 (4) of the 1954 Hague Convention, article 53 (3) of the First Protocol 1977, and Rule 147 of the Customary International Humanitarian Law (2005). Despite of these documents, the hostile parties still do reprisals  against the cultural property of the nations and destruct them continuously. An example of this claim is the reprisals by Iraq against Iran’s cultural property during the War of Iran and Iraq, and these  actions in the ancient city of Dubrovnik during the Yugoslavia wars. The present study indicates the structural weakness of the existing rules and the need to focus on the guarantee of the implementation of these documents.