چیستی هنجار در ساحت نظم اجتماعی و نظم حقوقی

هنجار در نظم‌های تنسیقی (نظم‌های اخلاقی، اجتماعی، حقوقی و سیاسی) معنای خاصی دارد که در فراگرد عینی، ضمن تکثر مفهومی و مصداقی، هر کدام تعریف ماهوی و شکلی و ضمانت اجرای خاصی دارند. جامعه‌شناسی و حقوق به‌عنوان دو دانش از علوم دستوری، نظم مخصوص به خود را دارند که در فرایند آنها «هنجار» معیار عمل و مبنای شکل‌گیری نظم اجتماعی و نظم حقوقی است. از آنجا ‌که گاهی نظم حقوقی به‌مثابۀ جامه‌ای دیده می‌شود که بر قامت نظم اجتماعی پوشانده می‌شود و نیازمند تعامل است، می‌بایست شناختی سنجیده از گزاره‌های این دو نظم ارائه شود. با توجه به اهمیت شناخت هنجار در هندسۀ نظم اجتماعی و حقوقی، تحلیل و مقایسۀ مولفه‌های ایجاد و پایایی هنجار در زمینه‌های متفاوت و نیز بررسی و انطباق آنها ضروری است. در این نوشتار با نگرشی تحلیلیمقایسه‌ای، چیستی هنجار مطمح نظر است و ویژگی‌های هنجار در ساحت دو نظم اجتماعی و حقوقی مورد مداقه قرار می‌گیرد و نسبت این هنجارها با یکدیگر مشخص می‌شود.

Norm In The Context Of Legal And Social Order

In the imperative orders (moral order, social order, legal order and the political order) norm has its own meaning that having diversity in concept, each has their own definition in the objective process. Social sciences and law, as the knowledge of imperative sciences, have their own orders that in the process of creating social and legal order, “Norm” is the practice standard and the basis of social and legal order formation. Since the legal order is like a garment that covers social order stature and must interact with each other, measured knowledge of propositions and the cornerstone of the two disciplines should be presented. Considering the importance of cognition of norm in the social and legal orders in the context of the sciences of sociology and law –it is necessary to explain the nature, compare the characteristics and components of creating norms and reliability (longevity) of them in different fields, as well as to review and to check conformity of them. In this paper, with documentary method and analyticalcomparative approach, quiddity of norm is contemplated and the concept, origin and substantive and procedural properties of norm are analyzed in the context of the social and legal order and their similarities and differences are explained.