تاملی بر وضعیت حقوقی به‌کارگیری پهپاد علیه تروریسم

در چند دهه اخیر منطقه خاورمیانه صحنه درگیری‌های نظامی متعددی میان دولت‌های فرامنطقه‌ای با برخی از دولت‌ها و گروه‌های غیر‌دولتی (همچون گروه‌های تروریستی) بوده است. در یک دهه پیشین استفاده از پهپاد به منظور بمباران، ترور، شناسایی و جاسوسی توسط دولت‌های فرامنطقه‌ای به بهانه­های مختلف در منطقه خاورمیانه رایج بوده است که عمدتاً نقض حاکمیت کشورهای منطقه را در پی‌ داشته است. این نقض حاکمیت همواره توسط دولت‌های فرامنطقه‌ای به لحاظ حقوقی توجیه شده است. بخش عمده این توجیهات بر پایه چالش‌های حقوقی بوده اند که در خصوص مقررات حاکم بر استفاده از پهپادها وجود دارند و به نوعی این چالش ها سرپوشی برای فعالیت‌های غیرقانونی این دولت‌ها به حساب می آیند. طرح این چالش‌ها عمدتاً در راستای تفسیر مقررات منع توسل به زور و دفاع مشروع، مقررات حاکم بر مخاصمات و قواعد حقوق بشردوستانه و مبارزه با تروریسم بوده اند. لذا درک و تفسیر صحیح این چالش های حقوقی و برطرف نمودن آنها می‌تواند تصویری واقعی از وضعیت موجود ارائه دهد و فهم دقیق‌تری از منظر حقوق بین‌الملل فراهم نماید.

Reflections on the Legal Status of Drone Strikes Against Terrorism

In recent decades, the Middle East has been the scene of armed conflicts between ultraregional powers and some regional states and nonstate actors, such as terrorist groups. During the past decade the use of drones for bombing, assassination, detection and espionage by ultraregional states has been prevalent under various pretexts in the Middle East region, which has mostly led to the violation of state sovereignty of regional states. This violation of sovereignty has always been legally justified by the ultraregional governments. The major part of such justifications has been based upon the legal challenges on the rules governing the use of drones. They are, in fact, considered as coverage for illegal activities of these states. These challenges have largely been in line with the interpretation of the provisions against the use of force and selfdefense, the rules governing the conflicts and the rules of humanitarian law and fight against terrorism. Therefore, a clear understanding and interpretation of these challenges and resolving them according to international legal rules can provide a realistic picture of the status quo and leads to a more accurate understanding of the international law in this field.