تاثیر عوامل فراقانونی و قانونی خاص بر تفاوت آرا در تعیین مجازات قضایی در جرایم مشابه

در این مقاله عوامل موثر بر تفاوت آرای قضات در جرایم مشابه با تاکید بر جرایم سرقت تعزیری و ضرب و جرح عمدی بررسی شده است. عوامل به دو دستۀ قانونی خاص و قضایی (فراقانونی) منجر به صدور آرای حداکثر مجازات تقسیم شده، عوامل قانونی خاص ناظر بر جرایم سرقت تعزیری و ضرب و جرح  عمدی  است. برای این مهم پرسشنامه‌ای شامل30 سوال با طیف پنج‌گزینه‌ای لیکرت طراحی و نظر جامعۀ قضات دادگاه‌های عمومی کیفری و تجدید نظر حوزۀ قضایی شهرستان مشهد جمع‌آوری شده است. مقدار ضریب آلفای کرونباخ 922/0، حاکی از پایایی بالای پرسشنامه که بر شفافیت و پیوستگی سوالات دلالت دارد، است. چهار آزمون در تحلیل استنباطی داده‌ها به‌کار گرفته شده است. برای بررسی تفاوت آرا، از شاخص واریانس نمونه و برای آزمون تعمیم‌پذیر بودن نتایج از آزمون آماری لون، و از آزمون t برای بررسی موثر بودن عوامل احصاشده و از آزمون فریدمن برای رتبه‌بندی میزان تاثیر عوامل مذکور استفاده شده است. نتایج نشان داد که تاثیر عوامل قضایی (فراقانونی) در صدور آرای متفاوت در جرایم مشابه در جامعۀ آماری قضات مورد مطالعه بیش از عوامل قانونی خاص است. در حوزۀ سرقت «مسلح بودن سارق» بیشترین و «سرقت از طریق کیف‌زنی و جیب‌بری» کمترین تاثیر را در تعیین حداکثر مجازات دارد. «استفاده از اسلحه و چاقو و امثال آن» بیشترین تاثیر را در تعیین حداکثر مجازات ضرب و جرح دارد. عامل فراقانونی «طرح‌ریزی قبلی برای ارتکاب جرم» تاثیر معناداری بر تعیین حداکثر مجازات توسط قضات دارد.

Extralegal and Specific Legal Factors to the Different Sentences on Judicial Punishment in Similar Crimes

In this paper, the factors influencing the to the different sentences of the judges in similar crimes with emphasis on intentional crimes, Robberies and Intentional Assaults is considered. Two special legal and extralegal factors leading to the issuance of different sentences divided by the maximum penalties and specific legal factors concerning the crimes of Robberies and Intentional Assault.The questionnaire consisted of 30 questions with a range of important fiveoption Likert design and Comments judges of the court of first instance (Magistrates) and Court of Appeals of the Mashhad city jurisdiction is collected. 0.922 Cronbach's alpha coefficient, indicating the reliability of the questionnaire. To study the difference in sentences, the variance of the sample and to test the generalizability of the results of statistical analysis of Leuven, and the t test for evaluating the effectiveness of the registration agents and the Friedman test was used to rank the factors mentioned above. The results showed that the influences of extralegal factors in different sentencing issued by judges in similar crimes are more than the specific legal factors. Theft of "being armed robbers," most affected and "Wallet theft" has minimal effect .On the maximum penalty. " Use guns , Knife and etc," has the most influence in determining the maximum punishment of Intentional Assault. Extralegal factor "plan prior to the offense" has a significant effect on the maximum penalty by the judges.