افساد فی الارض؛ ابهام مفهومی، مفاسد عملی (تحلیل حقوقی ماده 286 قانون مجازات اسلامی)

یکی از عناوین بحث انگیز در قلمرو حقوق کیفری اسلام، افساد فی‌الارض است؛ عنوانی که از یک سو مستندات فقهی ذکرشده برای آن، تکافوی اثبات چنین جرمی را نمی دهد و از سوی دیگر، کاربرد گستردۀ آن در حقوق کیفری ایران سایۀ سنگین مصلحت را بر پذیرش این تاسیس مشکوک فقهی گسترانده است. با پذیرش تعریف موسع از عنوان مفسد فی‌الارض در قانون جدیدالتصویب مجازات اسلامی باید نگاهی دوباره به مبانی فقهی این مجازات انداخت و از آن طریق به تحلیل رویکرد پذیرفته‌شدۀ قانون مجازات اسلامی همت گمارد. در مقالۀ پیش رو به اثبات خواهد رسید که این مجازات مستند قابل اتکایی در فقه اسلامی ندارد و بیشتر فقها آن را به‌عنوان جرمی مستقل شناسایی نکرده‌اند. نیز روشن خواهد شد که رویکرد قانون مجازات اسلامی، چیزی جز استعمال گستردۀ عنوانی مبهم و مشکوک با عباراتی قابل تفسیر نیست و خطرهای بالقوۀ گستره ای را علیه جامعۀ اسلامی و شهروندان آن ایجاد خواهد کرد.

Ifsad fi alArth: Conceptual Ambiguity, Practical Repercussion (Evaluation of Islamic Criminal Law Article 286)

Ifsad fi alarth is one of the controversial issues in Islamic criminal law. Jurisprudential sources (fiqh) are not adequate to establish this concept; on the other hand widespread use of this subject matter in Iranian criminal law has shed the shadow of prudence on this dubious jurisprudential establishment.  s this definition of Ifsad has been accepted widely by recently enacted criminal law, it is of importance to analyze this approach. In this article it will be ascertained that this criminal conception does not have convincing grounds in Fiqh and most of Islamic scholars (Foqaha) have not recognised it as an independent crime. Furthermore it will be clarified that this approach results in massive use of this questionable subject matter and leads to arbitrary interpretations. Further it might causes potential risks for Islamic community and its citizens.