ضرورت پیاده‌سازی الگوی کیفردهی رهنمودمحور در تعزیرات

کیفردهی یکی از مهم‌ترین مراحل فرآیند کیفری و تجلی‌گاه اهداف کیفرگذاری است. تعدد عوامل، افراد، نهادها و گستره آزادی عمل کیفردهندگان سامان‌بخشی این حوزه را ضروری می‌نماید. یکی از راهبردهای ساماندهی به این فرآیند در چارچوب الگوی کیفردهی معین، به‌کارگیری اصول راهنما یا رهنمودهای کیفردهی است. رهنمودهای کیفردهی مجموعه معیارهایی‌اند که به‌منظور ایجاد رویه‌های کیفردهی عقلانی و سازگار و ساختارمند کردن صلاحدید قضایی به‌کار می‌روند. این رهنمودها براساس مخاطب، قدرت الزام‌آوری و گستره آزادی عمل مقام کیفردهنده به رهنمودهای هیئت‌های آزادی مشروط، رهنمودهای اختیاری و رهنمودهای اجباری تفکیک می‌شوند. همچنین رهنمودهای کیفردهی براساس شیوه اتخاذی در تعیین کیفر به دو گونه رهنمودهای مبتنی بر جدول و رهنمودهای بدون جدول یا روایی تقسیم می‌شوند. درحال‌حاضر استفاده از رهنمودهای کیفردهی در نظام‌های مختلف آن‌چنان رواج یافته که امروزه با الگوی مستقل رهنمودمحور کیفردهی مواجه هستیم. پژوهش‌ها حاکی از افزایش یک‌دستی، انسجام و پیش‌پینی‌پذیری در کیفردهی بدین شیوه هستند. نظام کیفردهی در حوزه تعزیرات از الگوی معین تبعیت می‌کند، با‌ این ‌حال کاربست نهادهای کیفردهی نامعین و اختیارات گسترده قضات در چارچوب کیفردهی معین، کیفردهی را با چالش‌های گوناگونی روبه‌رو کرده است که نبود سازوکار و چارچوب قانونی سامان‌بخشْ در موارد بسیاری ناهم‌سانی، عدم پیش‌بینی‌پذیری و تشتت آراء را به‌بار می‌آورد. نوشتار حاضر با مطالعه انواع رهنمودهای کیفردهی و با به‌تصویر کشیدن ضرورت ساماندهی به فرآیند کیفردهی در حوزه تعزیرات و خلا قانونی و ساختاری در این حوزه، کاربست و پیاده‌سازی رهنمودهای کیفردهی با ساختار روایی را پیشنهاد می‌دهد.

The necessity Implementation of guideline based sentencing in the domain of Ta’zirat

Judicial sentencing is one of the most important steps in the criminal process.The variety of factors, individuals, institutions and the sentencer’s wideranging latitude make it necessary to structure the domain of judicial sentencing. Sentencing guidelines are one of the strategies for structuring this process within the framework of the determinate sentencing model. Sentencing guidelines are the criteria that are applied in order to create rational sentencing procedures, as well as to make the judicial discretion consistent and structured. Depending on the audience, the obligatory force, and the sentencer’s range of latitude, these guidelines are divided into parole, voluntary, and mandatory sentencing guidelines.Furthermore, we can distinguish between gridbased guidelines and nongrid based ones, depending on the adopted sentencing methods. In recent years, as a result of the widespread use of the guidelines in different systems, we are faced with the independent guidelinebased sentencing model. Researches point to an increase in consistency, coherence, and predictability in guidelinebased sentencing.The sentencing system in the domain of Ta’ziarat conforms with a determinate model.Nevertheless, the sentencing is faced with various challenges due to the application of indeterminate sentencing institutes and the wideranging latitude of the judges, and the lack of a legal mechanism and structuregiving framework bring about unpredictability and scattering sentences.This paper will study different sentencing guidelines and, by showing both the necessity of structuring the sentencing process in the domain of Ta’zirat and the legal and structural lacuna in this domain, proposes the application and implementation of some sentencing guidelines with a narrative structure.