رویکرد احزاب و جنبش‌های اسلام‌گرا به اسلامی‌سازی حقوق کیفری در پسابهارعربی؛ مطالعۀ موردی حزب النهضه تونس

دستیابی اسلام‌گرایان به قدرت قانونگذاری پس از بهار عربی، دوگانۀ شرع و حقوق مدرن را از عرصۀ نظر به عرصۀ عمل کشاند و موجب تلاش‌هایی برای اسلامی‌سازی قوانین از جمله قوانین کیفری شد. پرسش این است که مواضع و رویکردهای جنبش‌های اسلام‌گرا با حضور به‌عنوان نقش‌آفرینان سیاسی به‌ویژه در قانونگذاری‌های کیفری چگونه و چرا دچار تحول شد؟ این مقاله با تمرکز بر جریان اسلام‌گرایی میانه که خود را در معرض رقابت حزبی و انتخاب رای‌دهندگان قرار می‌دهند، با روشی توصیفی تحلیلی و بررسی تجارب اسلام‌گرایان در مواجهه با چالش‌های قانونگذاری و با استناد به منابع و تحقیقات انجام‌گرفته در زمینۀ زمینه‌های اجتماعی تاریخی موجود، تلاش می‌کند به این پرسش پاسخ دهد. حزب النهضه نمونۀ مطالعاتی این مقاله است.کوشش برای گسترش کاربرد حقوق اسلامی، اسلام‌گرایان را در مواجهه با انتخاب‌های دشوار میان هنجارهای حقوق بشری و شرع قرار داده و بنابراین مسئله‌آفرین شده است. نقض آزادی عقیده و بیان که در جرم‌انگاری ارتداد و توهین به مقدسات تجلی می‌یابد و نیز مسائل حقوق زنان مانند جرائم جنسی و چندهمسری از عمدۀ این چالش‌ها هستند. رویکرد النهضه در نهایت دچار تحول شده و به ترک هرگونه سعی برای اسلامی‌سازی قوانین کیفری گراییده است؛ این تغییر چنین توجیه می‌شود: نخست، با توجه به سازگاری اسلام و دموکراسی، این حزب به لوازم و اقتضائات دموکراسی تن داده و خواست مردم و اکثریت جامعه برایش اولویت یافته است؛ دوم، این حزب مانند هر حزب سیاسی دیگر در راستای منفعت خود، یعنی حضور در قدرت، رویکردهای خود را تغییر داده است تا محدودیتی برای نقش‌آفرینی در سیاست نداشته باشد.

Islamist parties’ approach to Islamization of criminal law in post Arab spring era: a case study of Alnahda party

The Islamists following the Arab uprisings achieved legislative power., As a result, incompatibility between Islamic law and modern law actually became much more apparent. First, Islamists tend to Islamization of criminal law but then it seems that they have changed their scheme. Now, our question is, how and why have the positions and approaches of these movements and parties as political actors changed, especially in the legislation of issues related to criminal law?The scope of this paper is limited to moderate Islamists, which participate in politics through a party and electoral competitions. The paper tries to find an answer to the above question by focusing on Tunisia, as a case study.Islamists were faced with difficult choices between the norms of human rights and sharia law, and so the issues have become more controversial. The crimes of apostasy and blasphemy which violate freedom of opinion and expression, as well as various issues of women’s rights such as sexual crimes and polygamy, are among their major challenges.The Elnahda has eventually abandoned any attempt to Islamize criminal law. This change can be justified by the fact that, first, the party has adapted to the requirements of democracy. Second, the party, like any other political party, has changed its approach to secure its interests, that is, its presence in power.