تعقیب مصرانه؛ مطالعه ای تطبیقی در حقوق کیفری ایران و ایالات متحده آمریکا

تعقیب مصرانه گونه‏ای مزاحمت است. گاه افراد با انگیزه‏های گوناگونِ خوب و بد، افرادی دیگر را پیوسته تعقیب کرده و می‏پایند و بدین طریق موجب اذیت و آزار می‏شوند. شاید تعقیب‏شونده، سرانجام ناگوارتری پیدا کند و بزه‏دیده جرایم شدیدتری مانند قتل و تجاوز جنسی (تعقیب مصرانه مشدد) ‏شود. تعقیب مصرانه در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا، به‏طور مستقل جرم‏انگاری و واکنش‏ها و تدابیر ویژه‏ای، مانند دستورهای حفاظت و محدودیت، نیز اتخاذ شده است. در حقوق کیفری ایران، جرمی با این عنوان وجود ندارد، بلکه جلوه‏ها و مصادیقی از آن، از جمله ماده 619 قانون تعزیرات مصوب 1375، پیش‏بینی شده است که جز تعیین مجازات، تدبیر دیگری دربرندارد. موضوع اصلی این مقاله تحلیل ماهیت و ارکان جرم تعقیب مصرانه و پاسخ‏دهی به آن در حقوق کیفری با روش تحلیلیتوصیفی و با رویکرد تطبیقی است. به نظر می‏رسد باتوجه به تغییر در سبک زندگی و الگوهای روابط اجتماعی، به‏ویژه با رواج شبکه‏های اجتماعیِ مجازی و پیام‏رسان‏ها، ارتکاب تعقیب مصرانه بسیار بیشتر و آسان‏تر از پیش شده است که تنها با جرم‏انگاری‏های عام و واکنش‏های عادی، نمی‏توان بازدارندگی و پاسخگویی مناسب و موثر را انتظار داشت. بسنده کردن حمایت کیفری از بزه‏دیدگان این رفتار به زنان و کودکان و نیز مقید کردن آن به مکان‏های عمومی‏ و عدم توجه به تعقیب‏مصرانه مجازی، فقدان تدابیر تامینی و منوط کردن حمایت‏های قانونی به پس از اثبات جرم، از مهم‏ترین نقصان‏های قانونی موجود است که در مقایسه، کشورهای با قانون تعقیب مصرانه، وضعیت بهتری دارند.

Stalking; A comparative study of Criminal Law of Iran and USA

Stalking is a form of harassment. Sometimes people with different motives, good or bad, constantly follow and Watch others. This behavior has been criminalized in some countries such as the USA with differential policies and measures. In criminal law of Iran, there is no crime with this title exactly, but its manifestations and examples, such as Article 619 of the Penal Code adopted in 1996, have been considered a crime, with no special punishment and security measures. It seems that through the development of cyberspace into today’s life, it has become much easier to commit stalking crimes than past. therefore, general criminal policies do not make an effective deterrence. Victims in stalking crimes need legal protective and preventative measures like Protection order and Restraining order. Lack of preventive and security measures before proof of stalking crimes and conviction of offender are the most important legal shortcomings in criminal justice system of Iran. A comparative study with countries that have been successful in this regard seems useful.