جریان شناسی غلو و غالیان در عصر رضوی با تاکید بر آموزه‌های امام رضا(علیه السلام)

چکیده: غالیان و اندیشه افراطی آنان همواره در تاریخ اسلام ازجمله مباحث پر چالش و مسیله‌دار برای مسلمانان بوده است‌. از آنجا که بحث غلو در زیرمجموعه مباحث شیعی مطرح بود، ایمه(ع) همواره به‌شدت با آن مبارزه می‌کردند‌. آنان در سخنان و رفتارشان، غلو را مذموم می‌دانستند‌. از نگاه خردمندان و دلسوزان دینی این‌گونه رویه‌ها می‌تواند برای رکن نظام دینی خطرناک باشد‌. سوال اصلی نوشتار حاضر این است که جایگاه غالیان و نظر و برخورد امام رضا(ع) با غالیان هم‌عصرشان چگونه بوده است؟ نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد که امام هشتم(ع) با درک این واقعیت، در آموزش‌ به پیروان خویش سعی داشتند بر گرد افراط‌ها نگردند. در قرن دوم و اوایل قرن سوم ه. که نحله‌ها و تفکر انحرافی بسیاری، مسلمانان را احاطه کرده بود این امر نمونه‌های فراوان دارد‌. معرفت و شناخت امام و پیروی از دستورهایشان از نشانه‌های عرفان اسلامی به‌شمار می‌رود و غلو در این عرفان جایگاهی ندارد‌. این مقاله با در نظر گرفتن نمونه‌هایی چند از احادیث و اخبار تاریخی به شیوه توصیفی‌ـ تحلیلی به پاسخ سوال اصلی پرداخته است.