نقش حضور امام رضا(ع) در گسترش تحولات فرهنگی و آزاداندیشی مرو

بررسی و تحلیل پیامدهای حضور امام رضا(ع) در خراسان از ابعاد گوناگون درخور توجه است. حضور با برکت امام در خراسان با تاثیرهای مهم اجتماعی ـ سیاسی و به‌خصوص فکری و فرهنگی همراه بود. شاید در کنار بررسی عوامل گوناگون عزیمت امام به خراسان و نیز تاثیر و اهمیت نقش ولایتعهدی امام، محققان کمتر به نقش فرهنگی و فضای علمی عصر امام پرداخته‌اند. از این رو، تاثیر حضور امام به لحاظ فرهنگی و تاثیری که در آزاداندیشی علمی مرو از خود برجای گذاشته‌اند، سوال اصلی این نوشتار است.در این نوشتار تلاش شده با تبیین جایگاه مرو در دوره‌های گذشته به سابقه علمی و فرهنگی ام‌القرای خراسان پرداخته شود. شناخت این موقعیت به همراه توسعه علمی و فضای آزاداندیشی مرو بهترین فرصت برای امام رضا(ع) بود تا با ابراز عقاید و دیدگاه‌های محکم شیعی، نقش فرهنگی خود را در هدایت جامعه اسلامی تبیین کنند. ایجاد فضای علمی و اعتقادی آزاد در مرو برای اولین بار در تاریخ حکومت عباسیان (132 تا 656 ق) نشان داد که چگونه اندیشه‌ها و تعالیم شیعی می‌تواند بر مبنای استدلال و منطق، برتری خود را در مقایسه با دیگر مکاتب فکری و فقهی ثابت کند.