>
Fa   |   Ar   |   En
   تحلیل گفتمان مناظره‌های امام رضا(ع)  
   
نویسنده مجیدی حسن
منبع فرهنگ رضوي - 1392 - دوره : 1 - شماره : 2 - صفحه:9 -39
چکیده    از ویژگی‌ها و نقاط بارز سیره امام رضا(ع)‌ مواجهه ایشان با نمایندگان ادیان و مذاهب گوناگون در قالب مناظره‌هایی است که برخلاف اهداف مامون ـ‌خلیفه عباسی‌ـ از برگزاری آنها، به عرصه‌ای برای دفاع از مرزهای اعتقادی اسلام، امامت و عقاید به‌حقِ شیعه و به‌ویژه اثبات صلاحیت و حقانیت امام برای امامت و خلافت تبدیل شد. استحکام در استدلال، استناد امام به منابع دست‌اولِ ادیان ابراهیمی و احاطه ایشان بر زبان، تفاسیر و دقایق کتاب‌های مقدس این ادیان از شگفتی‌های این مناظره‌هاست که کاملاً با موفقیت امام و شکست طرف‌های مناظره همراه بود.در این مقاله به این پرسش‌های مشخص پاسخ داده می‌شود که از منظر تحلیل گفتمان، مناظره‌های امام رضا(ع) با دیگران چگونه تحلیل می‎شود؟ بهره‌گیری از این روش چه زوایایی از منظر زبانی و موقعیت طرف‌های گفتگو می‌گشاید؟ ویژگی‌ها و ظرفیت‌های مناظره‌های امام رضا(ع) به‌منزله شکلی از ارتباط کلامی و تبلیغ دینی چیست؟هدف این است که با پاسخ به این پرسش‌ها از منظری متفاوت به این مناظره‌ها نگریسته شود و با بهره‌گیری از توانایی‌های تحلیل گفتمانِ انتقادی در قالب متغیرها و مقوله‌های عملیاتی، این مناظره‌ها موشکافانه بررسی شود. دقت در مناظره‌های امام با نمایندگان ادیان و فِرَق دیگر با تمرکز بر مقوله واژگان، چشم‌انداز، استعاره، انسجام تاریخی، نقل‌قول و تاکید ساختاری نشان‌دهنده این واقعیت است که امام با وجود اثبات حقانیت و ابطال ادعاهای طرف‌های مناظره، از منازعه اخلاق‌گریزِ گفتمانی، برحذر مانده و در کمال صراحت، دقت، ادب و احترام، نفسِ این مناظره‌ها را به عرصه‌ای برای اثبات امامت و خاتمیت پیامبر اسلام تبدیل کرده‌اند.
کلیدواژه امام رضا(ع) ,مناظره ,امامت ,تحلیل گفتمان
آدرس دانشگاه امام صادق (ع), استادیار علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع), ایران
پست الکترونیکی majidi118@gmail.com
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved