تحلیل زبان شناختی گفتمان زائران حرم امام رضا (ع)

هدف از این پژوهش تحلیل زبان‌شناسی گفتمان زائران حرم امام رضا (ع) است. لذا گفتمان زیارت در حرم مطهر از دو بُعد کلامی و غیرکلامی بررسی می‌شود. در بُعد کلامی از طریق مصاحبه با زائران، داده‌ها جمع‌آوری و تحلیل می‌شود و در بُعد غیرکلامی از طریق مشاهده تلاش می‌شود عملکرد زبان بدن برای درک مفاهیم احساسی زائر بررسی و مشخص شود که از میان حرکات و رفتارهای بدنی کدام اندام بیشترین کاربرد را در طول زیارت و انجام مناسک دارد. داده‌های این پژوهش با روش مشاهده (همراه یا بدون مشارکت) و مصاحبه با 20 زائر ایرانی شیعه یا اهل تسنن در بازۀ سنی20 تا 60 سال که در تابستان1400 به زیارت حرم امام رضا (ع) آمده بودند، جمع‌آوری شده است. روش نمونه‌گیری هدفمند و در دسترس بوده است. در این تحقیق، ابتدا داده‌های کلامی تحلیل و سپس به بررسی رابطۀ بین اشارات غیرکلامی سر شامل حرکات ابرو، چشم و لب و همچنین حرکات دست و پا با میزان احساسات زاﺋران پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در بُعد کلامی، انگیزه‌های تشرف به حرم هم مادی است و هم معنوی اما انگیزه‌های معنوی و روحی مخصوصا کسب آرامش روحی و ثواب و شفاعت مهم‌تر و مشهودتر است. در حرم مطهر علاوه‌بر فضای حسی و معنوی حاصل از دعا و اذان و نماز، سایر مولفه‌های محیطی مانند رایحۀ خوش در همۀ حرم، چراغانی و معماری حرم نیز در ایجاد حس آرامش و امنیت زائران دخیل است. در میان رفتارهای غیرکلامی زاﺋﺮان، حرکات دست بیشترین سهم را در تبیین ادراک احساسی دارد.

linguistic analysis of the pilgrims’ discourse of imam reza(a.s) holy shrine

the purpose of this research is to analyze the linguistics aspects of the speech of the pilgrims of imam reza’s (as) holy shrine.  therefore, the discourse of pilgrimage in the holy shrine is examined from two verbal and non-verbal dimensions. the data of this research has been collected by observation method   and interviews with 20 iranian shia or sunni pilgrims between the ages of 20 and 60 who visited imam reza’s holy shrine in the summer of 1400. the sampling method was targeted and available. in this research, first the verbal data were analyzed and then the relationship between the non-verbal gestures of the head, including eyebrow, eye and lip movements, as well as hand and foot movements, with the amount of pilgrims’ emotions was investigated. the results of this research show that in the theological dimension, the motivations for visiting the shrine are both material and spiritual, but the spiritual and spiritual motivations, especially obtaining peace of mind, reward and intercession, are more important and evident. in addition to the sensory and spiritual atmosphere, the pilgrims’ sense of peace and security is involved in the holy shrine. among pilgrims’ non-verbal behaviors, hand gestures have the largest contribution in explaining emotional perception. in other words, pilgrims use non-verbal hand gestures to express their inner feelings and emotions more than other organs. in fact, pilgrims speak with their hand movements. this means that they convey different messages with their different hand movements or establish a more effective communication by using their hands.