روش‌های تحکیم باور به معاد در سیره و سخن امام رضا(ع)

اعتقاد به معاد و بازگشت به جهان دیگر از باورهای مسلّم پیروان ادیان الهی است و در ادیان غیرالهی نیز نمونه‌هایی از باور به زندگی پس از مرگ مشاهده می‌شود. این پژوهش سیره و سخنان امام رضاg را با رویکردی نو یعنی توجه به باورهای پایه‌ای در حیطه معاد بررسی کرده است تا به این پرسش پاسخ دهد که آیا روش‌های امام رضاg در مناسبات با مخاطبان مهندسی شده و نظام‌مند بوده است یا بر اساس اقتضائات و شرایط عمل کرده‌اند؟ آیا روش ایشان قابلیت تعمیم در عصر حاضر را دارد؟ سیره و سخنان عالم آل محمدn در اصلاح و تحکیم باور به معاد به روش تحلیلی بررسی و حاصل پژوهش این است که روش‌های موعظه، تذکر و نصیحت به اصحاب و دیگر مراجعه‌کنندگان برای آمادگی معاد و بشارت به نعمت‌های بهشتی و انذار از عذاب آخرت به هدف آگاهی‌بخشی در سخنان حضرت همواره ثابت است. ترکیب و به‌کارگیری هم‌زمان از چندین روش فطری- شهودی، عقلی- استدلالی، حسی- تجربی و قرآنی- روایی، استفاده از باور(میل به نجات) و ابزار مشترک(فطرت و عقل) و استناد به کتب مقدس در انتقال معارف به مخاطبان در گفت‌وگوها و مناظرات از نوآوری‌های روشی حضرت است و می‌توان ادعا کرد روش‌های حضرت قابلیت تعمیم پذیری در قرن حاضر را دارد.

investigating the methods of strengthening the belief in the afterlife in the teachings and life of imam reza (p.b.u.h)

the belief in the afterlife and resurrection is a fundamental tenet of theistic religions, and even non-theistic faiths exhibit variations of this belief. this study examines the life and teachings of imam reza (p.b.u.h) through a novel lens, focusing on the foundational beliefs concerning the afterlife. it seeks to answer the question of whether imam reza’s methods of interacting with his audience were systematically engineered or adapted to specific circumstances. moreover, the study explores the applicability of his methods to the contemporary era. through a systematic analysis of the imam’s life and teachings, this research concludes that his methods of preaching, admonition, and counsel—aimed at preparing individuals for the afterlife, promising heavenly rewards, and warning against hellfire—were consistently employed to impart knowledge. the imam’s innovative approach involved a synthesis of intuitive, rational, empirical, and scriptural methods, leveraging the innate human desire for salvation and employing universal tools such as reason and intuition. his frequent use of sacred texts in dialogues and debates further enhanced his ability to convey religious knowledge. it is argued that the imam’s methods remain relevant and adaptable to the modern world.