کاربستِ ساختار منسجم زبانی و واژگانی در منتخبی از مناظرات امام رضا (ع) (فرآیندی در راستای اقناع‌گری مخاطب با تکیه بر گفتمان انتقادی فرکلاف)

گفتمان انتقادی در واقع، روند تکوینی تحلیل گفتمان به‌‌شمار می‌رود که در آن با عبور از توصیف صِرف داده‌های زبانی بر فرایندهای موثر در شکل‌گیری گفتمان توجه می‌شود. در این نوع تحلیل گفتمان، به دو رویکرد اجتماعی و زبان‌شناختی پرداخته می‌شود. در رویکرد اجتماعی به گفتمان، بافت موقعیتی و در رویکرد زبان‌شناختی، بافت متنی تشریح می‌شود. مناظرات امام رضا (ع) سرشار از مضامین سیاسی، دینی و اجتماعی است که امام (ع) آن‌ها‌ را در شرایط گوناگون حاکم بر زمان، برای آگاهی و هدایت مردم به سوی حق وعدالت، با کمال بلاغت بیان کرده‌اند. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، به تحلیلِ تعامل زبانی و ساختاری مناظرات رضوی با فضای مسلطّ بر جامعه و اندیشه‌های طرف گفت‌وگو پرداخته است. نتایج این پژوهش حاکی است که امام (ع) توانسته‌اند با بهره‌گیری از سبک‌ها و واژگان سازگار با فضای مناظره، پیوند وثیقی میان فرهنگ حاکم بر جامعه و انحراف فکریِ مخاطبان ایجاد کنند. آن حضرت از واژگانی استفاده کرده که بار معنایی ژرفی داشته و در راستای برجسته‌سازی مفاهیم مد نظر، از دلالت‌های مختلف زبانی بهره جسته‌اند. گاهی نیز با کاربرد استفهام، به‌نوعی اعتقادات طرف مقابل را زیر سوال برده و گفتمان او را به چالش کشیده و به حاشیه رانده است.

application of coherent linguistic and lexical structure in a selection of debates of imam reza (as)(a process aimed at persuading the audience by relying on fairclough’s critical discourse)

critical discourse, in fact, is considered the formative process of discourse analysis, in which, by going beyond the mere description of linguistic data, attention is paid to the effective processes in the formation of discourse. in this type of discourse analysis, two social and linguistic approaches are discussed. in the social approach, discourse is explained as situational context, and in the linguistic approach, textual context is explained. the debates of imam reza (a.s.) are full of political, religious and social themes, which imam (a.s.) has eloquently expressed in the various conditions of the time, to inform and guide people towards truth and justice. this research has analyzed the linguistic and structural interaction of razavi’s debates with the atmosphere that dominates the society and the thoughts of the interlocutors. the results of this research indicate that imam (a.s.) was able to create a close bond between the culture ruling the society and the intellectual deviation of the audience by using styles and words compatible with the atmosphere of the debate. his holiness (pbuh) used words that had a deep meaning and in order to highlight the concepts in question, they used different linguistic connotations. sometimes, with the use of questioning, he has somehow questioned the beliefs of the other party and challenged and marginalized his speech.