واکاوی خروج تخصصی ساخت تسلیحات کشتار جمعی از ذیل آیه 60 سوره انفال با توجه به روایت « اِذَا جَارَ السُّلْطَانُ هانَتِ الدَّوْلَة» از امام رضا(ع)

تولید، انباشت و به‌کارگیری تسلیحات کشتار جمعی، از مباحث بحث برانگیز عصر کنونی است که مشروعیت دینی و اخلاقی آن عمیقاً مورد توجه دانشمندان حوزه ادیان و اندیشمندان حوزه اخلاق قرار گرفته است. بسیاری از دانشمندان اسلامی، آیه اِعداد یعنی آیه 60 سوره انفال را دالّ بر جواز و حتّی وجوب ساخت و نگهداری عموم تسلیحاتی می‌دانند که موجب هراس افکندن در دل دشمن و بازدارندگی او از تهاجم شود. بر این اساس، ساخت و نگهداری تسلیحات کشتار جمعی نیز به حکم آیه مذکور، واجب خواهد بود. البته فقهاء، ادله‌ای را بر تخصیص آیه مذکور نسبت به تسلیحات کشتار جمعی ذکر می‌کنند که به موجب این ادله، تسلیحات کشتار جمعی، از شمول وجوب مستفاد از آیه مذکور خارج خواهد شد و به حکم این ادله خاصه، ساخت و نگهداری تسلیحات مذکور حرام است. نظر به اهمیت ملی بلکه فراملی مساله مذکور و لزوم شناخت مقتضای آموزه‌های دینی پیرامون این موضوع مهم جهانی تحقیق پیرامون مقتضای ادله در این مورد ضرورت دارد. بر پایه یافته‌های این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی به نگارش در آمده است با تامل در حدیث رضوی «اِذَا جَارَ السُّلْطَانُ هانَتِ الدَّوْلَه‌» می‌توان آیه مذکور را به شکلی تفسیر نمود که اساساً شمولیت آن نسبت به تسلیحات کشتار جمعی مخدوش گردد نه اینکه اصل شمول، محرز و خروج آن نیازمند ادله مخصِّص باشد. به دیگر بیان، تسلیحات مذکور، تخصصاً از شمول آیه مذکور خارج هستند بی آنکه نیاز به تخصیص باشد.

analyzing the specialized exit of the production of weapons of mass destruction from verse 60 of surah anfāl according to the hadith of imam riḍā (as): « اِذَا جَارَ السُّلْطَانُ هانَتِ الدَّوْلَة » sahar kamkar

the production, accumulation and use of weapons of mass destruction is one of the controversial topics of the current era, whose religious and moral legitimacyhas been deeply noticed by scholars in the field of religions and scholars in the field of ethics. many islamic scholars consider the verse iʿdād, i.e. verse60 of surah anfāl, to be the proof of the permissibility and even the obligation of making and maintaining public weapons that will cause fear in the hearts ofthe enemy and prevent them from attacking. based on this, the production and maintenance of weapons of mass destruction will also be obligatory accordingto the mentioned verse. of course, the jurists mention reasons for assigning the mentioned verse about weapons of mass destruction, according to thesereasons, weapons of mass destruction will be excluded from the obligation extracted from the said verse, and according to these special reasons, makingand maintaining the aforementioned weapons is forbidden. considering the national but also beyond the national importance of the mentioned issueand the need to know the relevance of religious teachings about this important global issue, it is necessary to research the relevance of these reasons in this regard. based on the findings of this research, which was written in a descriptive-analytical method, by reflecting on razavi’s hadith “idhā jāra al-sultānuhātat al-dawlah”, the mentioned verse can be interpreted in such a way that its inclusion in relation to weapons of mass destruction will be distorted, not theoriginal inclusion will be ascertained and its exit requires special evidence. in other words, the aforementioned weapons are specifically excluded from the scope of the aforementioned verse without the need for allocation.