گونه شناسی کاربست شیوه های تغییر رفتار در سیرۀ رضوی با تکیه بر نظریات رفتاردرمانی

از شاخه‌های کاربردی علم روان‌شناسی، رفتار درمانی است. در رفتار درمانی با استفاده از روان‌شناسی آزمایشی به‌ویژه روان‌شناسی یادگیری فنون و روش‌هایی به‌منظور تغییر و اغلب اصلاح رفتار افراد استخراج و استفاده می‌شود. دو مکتب رفتارگرایی پاولف و اسکینر به‌همراه نظریه‌ یادگیری اجتماعی و نظریۀ بازسازی شناختی مهم‌ترین نظریات را دربارۀ تغییر رفتار مطرح کرده‌اند. این پژوهش با بهره‌گیری از داده‌های این نظریات کوشیده با رویکردی توصیفی تحلیلی گونه‌شناسی از کاربست شیوه‌های تغییر رفتار در سیرۀ امام رضا (ع) را شناسایی و ارائه کند. نتایج حاکی است که در سیرۀ رضوی، شیوه‌های بازسازی شناختی و یادگیری مشاهده‌ای در مقام ایجاد رفتار مطلوب و شیوه‌های تقویت‌کننده‌های نخستین، اجتماعی، معاوضه‌ای و بازخوردی و همچنین استفاده از اصل آسان‌سازی در مقام تثبیت و گسترش رفتار مطلوب و شیوه‌های بازداری، محروم کردن از تقویت مثبت و جبران کردن مقام کاهش یا حذف رفتار نامطلوب قابل شناسایی است.

typology of the application of behavior change methods in razavi’s life style based on the theories of behavioral therapy

one of the applied branches of psychology is behavior therapy. in behavioral therapy, using experimental psychology, especially learning psychology, techniques and methods are extracted and used in order to change and often correct people’s behavior. the two schools of behaviorism, pavlov and skinner, together with the theory of social learning and the theory of cognitive reconstruction, have proposed the most important theories about behavior change. using the data of these theories, this research tried to identify and present the application of behavior change methods in the life of imam riḍā (as) with a descriptive- analytical typology approach. the results indicate that in razavi’s life, the methods of cognitive reconstruction and observational learning are in the position of creating desirable behavior and the methods of primary, social, exchange and feedback reinforcements are identified, also, the use of the principle of facilitation in the position of stabilizing and expanding desirable behavior and methods of inhibition, depriving positive reinforcement and compensating the position of reducing or eliminating undesirable behavior can be recognized.