تحلیل قلمرو خویشاوندی در حدیث منقول از امام رضا (ع) ذیل آیه نخست سوره نساء

قرآن کریم در آیات متعدد به طور وسیع و دامنه‌دار از صله و رسیدگی به افرادی سخن گفته که خداوند برای رسیدگی به آنان دستور داده است بر نکوهش قطع صله و رسیدگی به آنان تاکید دارد. موضوع صله‌ رحم در آیات و روایات از نظرگاه‌های گوناگون می‌تواند بررسی شود و مسئله‌ جستار حاضر این است که گستره‌ رحم و خویشاوندان از دید قرآن و حدیث ناظر به حدیث منقول از امام رضا (ع) در ذیل آیه‌ نخست سوره‌ نساء چیست و قلمرو آن چه افرادی را شامل می‌شود؟ این پژوهش به روش کتابخانه‌ای در گردآوری اطلاعات و به صورت توصیفی تحلیلی در تجزیه و تحلیل داده‌ها و با هدف اثبات توسعه در قلمرو صله‌ رحم خویشاوندان خانوادگی، به نزدیکان و اهل بیت و رحم آل محمد (ع)، گستره‌ رحامت در حدیث منقول از امام رضا (ع) ذیل تفسیر آیه‌ نخست سوره‌ نساء را پژوهش کرده است. نتیجه‌ پژوهش آن است که مفاد آیات قرآنی مربوط به لزوم صله به طور اطلاق و لزوم صله‌ رحم به‌خصوص و نیز روایات تفسیری منقول از اهل بیت (ع) با تاکید بر حدیث منقول از امام رضا (ع) در ذیل آیه‌ نخست سوره‌ نساء، افزون بر صله‌ خویشاوندان خانوادگی، رعایت حقوق اهل بیت (ع) را نیز شامل می‌شود و این تعمیم در مواردی از باب تفسیر و در مواردی از باب جری و تطبیق آیات قرآن است.

analysis of the realm of kinship in the hadith narrated by imam riḍā (as) in the explanation of the first verse of surah nisá

in many verses, the holy qur’an speaks widely and comprehensively about communication with relatives and taking care of people whom god has ordered to take care of them, and it also condemns cutting off contact with close relatives and not taking care of them. the issue of communication with relatives can be examined from different points of view, and the fundamental issue in this context is what is the extent of communication with relatives from the point of view of the qur’an and hadith based on the hadith narrated by imam riḍā (as) under the first verse of surah nisá? and what people does its territory include? this research with a library method in collecting, and a descriptive-analytical method in data analysis and with the aim of proving the development in the field of communication with family relatives and the prophet’s progeny (pbuh), the extent of this communication in the hadith narrated by imam riḍā (as) has investigated in the interpretation of the first verse of surah nisá. and it has come to the conclusion that the contents of the qur’anic verses related to the relationship with relatives specifically, and the necessity of this relationship in a special way, as well as the commentary traditions transmitted from the ahl al-bayt (as) with emphasis on the hadith narrated from imam riḍā (as) in according to the first verse of surah nisá, in addition to the relationship with family relatives, it also includes respecting the rights of ahl al-bayt (as), and this generalization in some cases is about interpretation and in some cases it is about matching the verses of the qur’an with specific titles and topics.