الگوی همبستگی اجتماعی در کلام امام رضا (ع) بر اساس نظریه داده بنیاد

در عصر حاضر پالایش جوامع بشری از چندگانگی و فروکاستن از نزاع‌های ویرانگر و ستیزه‌گری، کانون توجه بسیاری از اندیشوران با رویکردهای متنوع قرار گرفته و تلاش‌های صلح‌خواهانه و آشتی‌جویانه در جست‌وجوی راهبردهای موثر برای تحقق همبستگی اجتماعی هستند. هدف اساسی این پژوهش، تبیین مولفه‌های همبستگی اجتماعی از رهگذر یافتن متغیرهای موثر، زمینه‌ای، بازدارنده و پیامدها در قالب الگویی  نظام‌مند است. این پژوهش بر اساس نوع هدف، بنیادی و به لحاظ روش کیفی و دارای رویکرد استقرایی است. بدین منظور با بهره‌گیری از نظریه داده‌بنیاد، پس از فرآوری مجموعه روایات امام رضا (ع)، مقوله‌های اخلاقی کلان و خُرد مدل، استخراج شده و الگوی همبستگی اجتماعی ارائه می‌شود. یافته‌های پژوهش گویای آن است که تحقق همبستگی اجتماعی مستلزم توجه به مقوله‌های متعددی است. در این زمینه، اخلاق‌مداری، دوستی، خویشتن‌داری، بخشایشگری، همزیستی مسالمت‌آمیز و تامین امنیت، مهم‌ترین متغیرهای موثر، فروتنی، یاری‌رسانی به دیگران، مداراجویی و مسئولیت‌پذیری مهم‌ترین مقوله‌های زمینه‌ساز هستند. متغیرهای بازدارنده در این الگو عبارتند از: تعامل غیرضابطه‌مند، اشاعه فساد، اختلاف‌آفرینی و گسست‌های خانوادگی. پیامد اصلی همبستگی اجتماعی نیز ارتقای منزلت و قدرت‌یابی اجتماعی است.

the model of social solidarity in the words of imam riḍā (as) based on the theory of data base

nowadays, the purification of human societies from multiplicity and reduction of destructive conflicts and militancy has been the focus of many thinkers with diverse approaches, and peaceful and reconciliation efforts are in search of effective strategies to achieve social solidarity. the main goal of this research is to explain the components of social solidarity by finding effective, contextual, inhibiting variables and consequences in the form of a systematic model. this research is fundamental based on the type of purpose and is qualitative in terms of method and has an inductive approach. for this purpose, by using the data base theory, after collecting the collection of imam riḍā’s narrations, macro and micro ethical categories of the model are extracted and then the model of social solidarity is presented. the findings show that the realization of social solidarity requires attention to several categories. in this context, ethics, friendship, self-control, forgiveness, peaceful coexistence and providing security are the most important effective variables; and humility, helping others, tolerance and responsibility are the most important foundational categories. the inhibiting variables in this model are: unregulated interaction, spread of corruption, discord, and family breaks. the main consequence of social solidarity is the promotion of dignity and social empowerment.