تربیت سیاسی درسیرۀ امام رضا(علیه السلام)؛ الگویی برای بصیرت افزایی

تربیت سیاسی ازجمله مفاهیمی است که در شکل‌دهی چهارچوب‌های حکومت اسلامی و مشخص‌سازی نوع کنش‌ جامعه و بصیرت‌افزایی اسلامی نقش اساسی دارد. تربیت سیاسی فرایندی است که از امور غیرسیاسی آغاز می‌شود و بعد از آن به حوزه‌های بسیط ‌تری سوق پیدا می‌کند. در اندیشه اسلامی و الگوی‌های رفتاری ائمه اطهار(علیه السلام) تربیت سیاسی‌اجتماعی انسان و جامعه همواره از اهمیت والایی برخوردار بوده است. امامان معصوم از طریق تربیت اجتماعی و سیاسی همواره به تبیین معارف دینی در حوزه‌های فردی و حکومتی پرداخته‌ و به تربیت انسان‌های تراز فرهنگ و هویت اسلامی اقدام کرده‌اند. در اندیشه سیاسی امام رضا(علیه السلام) اساساً مفهوم تربیت سیاسی در ارتباط با توانمند‌سازی جامعه مسلمین به‌منظور آگاه‌سازی و ارتقای سطح بینش آنان برای فهم روند‌های موجود است. سوال اصلی پژوهش این است که تربیت سیاسی در اندیشه و الگوی رفتاری امام رضا(علیه السلام) چگونه‌ است؟ بر اساس یافته‌های پژوهش در الگوی رفتاری امام رضا(علیه السلام) تربیت سیاسی اساساً به معنای خود‌آگاهی اجتماعی و برقراری انسجام سیاسی ‌اجتماعی و دارای مولفه‌ها و ویژگی‌های خاص خود است، ‌به‌طوری‌که حق‌مداری،‌ عدالت، آزادی بیان، تکریم و احترام، مخاطب‌شناسی و آگاهی به زمانه از مهم‌ترین ویژگی‌های تربیت سیاسی در اندیشه و الگوی رفتاری ایشان است. بر این مبنا روش پژوهش به‌صورت توصیفی‌تحلیلی است که با بهره‌گیری از روایات و سیره رضوی به تبیین تربیت سیاسی در اندیشه و الگوی رفتاری امام رضا(علیه السلام) می‌پردازد.

Indicators and components of political education in Razavi Doctrine

Political education is one of the concepts that play a key role in shaping the frameworks of Islamic government and characterizing the type of action of society and increasing Islamic insight. Political education is a process that begins with nonpolitical affairs and then moves on to simpler areas. In Islamic thought and the behavioral patterns of the Imams (as), the sociopolitical education of man and society has always been of great importance. Through social and political education, the infallible Imams have always explained religious teachings in the individual and governmental spheres and have trained human beings in the level of Islamic culture and identity. In the political thought of Imam Riḍā (as), the concept of political education is basically related to the empowerment of the Muslim community in order to inform and improve their level of insight to understand the existing trends. The main question of the research is what is the political education in the thought and behavioral pattern of Imam Riḍā (as)? According to the research findings in the behavioral model of Imam Riḍā (as), political education basically means social selfawareness and the establishment of political and social cohesion and has its own components and characteristics, in such a way that right orientation, justice, freedom of expression, honor and respect, knowing the audience and awareness of the time are the most important features of political education in their thought and behavior pattern. Based on this, the research method is descriptiveanalytical, which explains the political education in the thought and behavioral pattern of Imam Riḍā (as) by using the narrations and biography of Razavi.