تبیین عرفانی حقیقت خدمت درجات آن در آستان معصوم (علیه السلام)

خدمت و خدمت‌گزاری از موضوعات ارزشمندی است که در منابع عرفانی از آن با عنوان خدمت به مشایخ و بهره‌مندی از وجود مرشد و مراد تا کامل‌ترین آن‌ها یعنی ولی خدا و انسان کامل یاد شده است. در این پژوهش کوشیده‌ایم به روش توصیفی ‌تحلیلی، حقیقت خدمت و درجات آن را با رویکردی عرفانی بیان کنیم و کارکردهای سلوکی آن را در آستان مبارک معصوم(ع) روشن سازیم. خادم، متخادم و مستخدم، درجات خدمت در عرفان‌اند که در میان آن‌ها «خادم»، محبوب مخدوم و مقرون به قرب حضرت حق است. بر اساس این پژوهش، در سیر سلوکی عرفانی به مدد معصوم(علیه السلام) در جایگاه انسان کامل، خدمت‌گزاری «خادم»، می‌تواند به فنای او در مخدوم تا بقای بعد از فنا و دستگیری و ارشاد خلق منجر شود. شرط این سلوک، معرفت به مقام انسان کامل، اطاعت‌پذیری، عشق‌ورزی، ارادت و حضور قلب در محضر معصوم(علیه السلام) است که خادم را از نظر رفتاری‌اخلاقی و عملی شبیه مخدوم می‌سازد.

Mystical Explanation of the Truth of Service and its Degrees in the Threshold of the Infallible (as)

Service is one of the valuable subjects that is mentioned in mystical sources as serving the elders and benefiting from the existence of a guide to the most perfect of them, namely, the guardian of God and the perfect man. In this research, we have tried to express the truth of service and its degrees with a mystical approach in a descriptiveanalytical method and to clarify its behavioral functions in the sacred threshold of Infallible (as). Khādim, Motakhādim and Mostakhdim are the degrees of service in mysticism, among which khādim is the beloved of Makhdūm (the one who has been served) and is close to Allah Almighty. According to this research, in the course of mystical behavior with the help of the Infallible Prophet (pbuh) in the position of a perfect human being, the service of a servant can lead to his melting in makhdūm until his survival after inexistence and the help and guidance of the people. The condition of this behavior is knowledge of the status of a perfect man, obedience, love, devotion and the presence of the heart in the presence of the Infallible (as), which makes the khādim similar to the makhdūm in terms of behavior, morals and practice.