روش‌شناسی علمی پاسخگویی به شبهات در سیرۀ رضوی

پاسخگویی به شبهات نیازمند دانستن و به‌کار بردن مهارت‌هایی است که بخشی از آن‌ها به توانمندی‌های علمی نامبردار است. این نوشتار به گونه تحلیلی توصیفی سامان یافته و در پی یافتن روش‌های علمی پاسخگویی به شبهات در سیرۀ رضوی است. با دقت در سیرۀ امام هشتم شیعیان می‌توان دریافت که این توانمندی‌ها به شکلی روشمند به دو دستۀ عقلی و نقلی تقسیم شده است. بنا بر یافته‌های این نوشتار،  برخی از روش‌هایی که امام رضا (ع) در پاسخگویی به شبهات از آن‌ها بهره می‌گرفتند عبارت است از: استناد به قرآن مجید و سنت نبوی، توجه به خاستگاه‌ها و علت‌های ایجاد شبهه، بهره‌مندی از برهآن‌های معقولیت، خُلف و سَبر و تقسیم، توسعه روش‌شناختی، ابطال لازمه‌های نادرست شبهه، استناد به انگاره‌های مورد قبول مخاطب، محسوس‌سازی معقولات، تبیین صحیح مفاهیم و انگاره‌های شبهه و بهره‌گیری از تاریخ صحیح.

Scientific Methodology of Answering Doubts in Razavi Biography

Answering suspicions requires knowing and applying skills, some of which are called scientific competencies. This article is organized in a descriptive analytical way and seeks to find scientific methods to answer the suspicions in Razavi’s biography. By paying attention to the biography of the eighth Imam of the Shiites, it can be seen that these abilities are methodically divided into two categories: intellectual and narrative. According to the findings of this article, some of the methods that Imam Riḍā (as) used to respond to suspicions are:Citing the Holy Qur’an and the Prophetic Sunnah, attention to the origins and causes of suspicion, benefit from the arguments of rationality, argument of success and patience and division, methodological development, canceling the false requirements of suspicion, citing ideas accepted by the audience, sensitization of the rational, correct explanation of skeptical concepts and ideas and taking advantage of the correct history.