تحلیل رویکرد اجتماعی امام رضا (ع) در مواجهه با سران زیدیه (با الگو گیری از روش تحلیل گفتمان روایی پدام(Pdam))

سلوک رفتاری و گفتاری امام رضا (ع) می‌تواند به عنوان الگویی در تعاملات مورد توجه قرار گیرد. در این دوران  «زیدیه» از انقلابی‌ترین فرقه‌های شیعی محسوب می‌شد که چندان مورد تایید و حمایت امام عصرش نبود. تعاملات امام رضا (ع) با فرقه زیدیه به عنوان یک دوست منحرف، الگوی رفتاری سازماندهی شده‌ای را به دست می‌دهد که راهگشای مسائل نو ظهور خواهد بود.این مقاله به روش توصیفی تحلیلی، به شناسایی رویکردهای اجتماعی گفتمان امام رضا (ع) در مواجهه با سران فرقه زیدیه می‌پردازد. امام رضا (ع) در گفتمان‌های اجتماعی مربوط به عامه و دانشمندان، با طرح مباحث توحید، امامت و ولایت و پاسخ به پرسش‌ها و شبهه‌ها، رهنمودهای رفتاری ارزشمندی از خود به جای گذاشته‌اند. این گفتمان‌ها به طور غیر مستقیم، متاثر از عنصر سوم گفتمان(مامون عباسی قدرت) نیز است. محورهای اساسی خلق گفتمان امام رضا (ع) با سران فرقه زیدیه(دوست منحرف)، در مقابل دشمن مشترک (مامون)، با هدف روشنگری و هدایت صورت پذیرفته است؛ اما محورهای اساسی در خلق گفتمان رضوی با مامون با هدف تبیین و سازش‌ناپذیری است که گاهی با تقیه در اظهار نظر همراه است. در هر کدام از این رویکردها به دال‌های مرکزی می‌رسیم که نقش مهمی در تحلیل گفتمان امام رضا (ع) با زیدیه دارد.

Analysis of the Social Approach of Imam Riḍā (as) in the Face of the Leaders of the Zaydiyya) By Modeling the Method of Narrative Discourse Analysis (PDAM))

Conduct and speech behavior of Imam Riḍā (as) can be considered as a model in interactions. During this period, Zaydiyya is considered one of the most revolutionary Shiite sects that was not much approved and supported by the Imam of his time. Imam Reza’s interactions with the Zaydiyya sect as a deviant friend provide an organized pattern of behavior that will pave the way for new issues.This article uses a descriptiveanalytical method to identify the social approaches of Imam Riḍā (as) discourse in the face of the leaders of the Zaydiyya sect. Imam Riḍā (as) has left valuable behavioral guidelines in social discourses related to the public and scholars, by raising the issues of monotheism, Imamate and Wilayah and answering questions and doubts. These discourses are also indirectly influenced by the third element of the discourse (Ma’mun AbbasiPower). The basic axes of creating the discourse of Imam Riḍā (as) with the leaders of the Zaydiyya sect (deviant friend), against the common enemy (Ma’mun), has been done with the aim of enlightenment and guidance; but the main axes in creating Razavi discourse with Ma’mun are with the aim of explanation and noncompromise, which is sometimes accompanied by taqīya (precaution) in commenting. In each of these approaches, we come to the central signs that play an important role in analyzing the discourse of Imam Riḍā (as) with Zaydiyya.