بررسی و تحلیل درون‌مایه‌های اشعار رضوی شاعران معاصر عرب

ادبیات متعهد یا «الادب الملتزم» همواره مورد توجه شاعران معاصر عرب بوده است. یکی از موضوعاتی که شاعران معاصر عرب در اشعار خود به آن پرداخته‌اند اشعار رضوی است. شاعران روحانی معاصر عربِ اهل بیت(ع)، خود را به بیان حقایق و نشر فضایل این خاندان پاک موظف می‌دانند و در ایفای این رسالت، نهایت توان خود را به کار بسته‌اند و با معرفی نقش پیشوایی و طلایه‌دارانه امام رضا(ع) در میان مردم و  بیان مظلومیت و ستمی که بر ایشان رفته بود، بهترین استفاده‌‌ها را از هنر شعر برده‌اند.درون‌مایه‌های اشعار رضوی این شاعران به دو قسمت مدایح و مرثیه‌ها تقسیم می‌شود. مدایح رضوی مدایحی صادقانه و برآمده از عواطف و به دور از تکسب است و به موضوعاتی مانند جنبه‌های معنوی امام رضا(ع)، توسل و موضوع زیارت می‌پردازد و از پرداختن به توصیفات ظاهری امام رضا(ع) در این اشعار اجتناب شده و همچنین مرثیه‌های آنان نیز اشعاری بدون تکلّف است. در مرثیه‌ها نیز موضوعاتی مانند چگونگی شهادت آن حضرت و بیان خیانت‌های مامون و غربت امام رضا(ع) توجه شاعران را به خود جلب کرده است. شاعران معاصر عرب برای بیان این اغراض از عناصر طبیعی همچون ستارگان، خورشید، دریا و صور بلاغی همچون تشبیه و استعاره و تضاد بهره می‌برند؛ همچنین از حوادث و رویدادهای تاریخی کمک می‌گیرند. از ویژگی‌های مهم اشعار رضوی اقتباس از آیات قرآن کریم و روایات است و این‌که مدایح و مراثی این شاعران برخلاف دیگر شاعران به ‌دور از نسیب و غزل است.

A Study and Analysis of the Raḍavi Poems’ Themesof Contemporary ‘Arab Poets

Committed literature has always been of interest to contemporary ‘Arab poets. One of the topics that contemporary ‘Arab poets have addressed in their poems is Raḍavi’s poems. Contemporary ‘Arab cleric poets of the Ahl alBayt (as) consider themselves obliged to state the facts and spread the virtues of this pure family, and in fulfilling this mission, they have used their utmost power, and have made the best use of the art of poetry in introducing the leading and pioneering role of Imam Riḍā (as) among the people and expressing the oppression that had been inflicted on them. The themes of Raḍavi poems of these poets are divided into two parts: eulogies and laments. Raḍavi’s praises are sincere praises that come from emotions and are far from apparent acquisitions, and deals with issues such as the spiritual aspects of Imam Riḍā (as), appeal and the subject of pilgrimage; and in these poems, addressing the physical descriptions of Imam Riḍā (as) has been avoided and also their elegies are poems without artificial fabrications. In the elegies, issues such as how that Imam (as) was martyred and the expression of Ma’mūn’s betrayals and the exile of Imam Riḍā (as) have attracted the attention of poets. Contemporary ‘Arab poets use natural elements such as stars, sun, sea and various types of rhetoric such as similes, metaphors and contradictions to express these purposes; they also get help from historical events. One of the important features of Raḍavi poems is the adaptation of verses of the Holy Qur’an and narrations, and that the praises and elegies of these poets, unlike other poets, are far from nasīb and ghazal.