ضریح نگین‫ نشان مرقد امام رضا (علیه‌السلام)؛ موقوفه‌ای از دورۀ افشاریه

ضریح نگین‫نشان، یکی از چند ضریح نصب‫شده بر مرقد مطهر رضوی است که تاریخ ساخت آن به دورۀ افشاریه می‫رسد. با وجود قدمت طولانی، تاکنون دربارۀ این ضریح، پژوهش مستقل و دقیقی مبتنی بر مستندات علمی به انجام نرسیده است. این پژوهش می‌کوشد با بهره‌گیری از ظرفیت‌های اطلاعاتی موجود و استفاده از روش توصیفی تحلیلی، ضمن تشریح ویژگی‫های این ضریح، به ابهام‌ها و پرسش‌های مطرح در زمینۀ تاریخ ساخت، تاریخ وقف و بانی نصب ضریح مرصّع، پاسخ مستدل دهد. یافته‫های این پژوهش نشان می‫دهد اگرچه روایت منابع تاریخی بر وقف و نصب این ضریح توسط سیدمیرزا محمد (شاه‫سلیمان ثانی) تاکید دارد؛ بررسی و انطباق این روایات با دیگر منابع و مستندات تاریخی، بر این نظر قوّت می‫بخشد که ضریح مرصّع در ابتدا برای مقبرۀ نادرشاه ساخته شده امّا پس از فوت وی در دورۀ اوّل حکومت نوه‌اش، شاهرخ افشار (1161-1163ق) به حرم رضوی منتقل و توسط وی بر مضجع مطهر رضوی وقف و نصب گردیده است.

The Jeweled Shrine of Imam Riḍā (as),An Endowment from the Afshārīyeh period

The Jeweled Shrine is one of the few shrines on the holy shrine of Raḍavī whose construction dates back to the Afshārīyeh period. Despite its long history, independent and detailed research based on scientific evidence has not been done. This study is trying to take advantage of the potential of information and to use a descriptiveanalytical method, while describing the characteristics and characteristics of this criterion, to answer the ambiguities and questions about the construction date, the endowment date and the founder of the jeweled shrine. The findings of this study show that although the narration of historical sources emphasizes the dedication and setting of this shrine by Seyyed Mirzā Muḥammad (Shāh Suleimān Thānī); however, the study of these narratives and their correspondence with other sources and historical documents strengthens the view that the jeweled shrine was originally made for Nader Shah’s tomb; however, after his death during the first period of his grandson’s rule, Shahrokh Afshār (11611163 AH) was transferred to the Raḍavī shrine and dedicated and installed by him on the purified shrine of Raḍavī.