کاربست نظریه نشانه‌شناسی مایکل ریفاتر در تحلیل شعر « شبی در حرم قدس» رهی معیری

نشانه شناسی به مطالعۀ نظام مند عواملی می پردازد که در فرایند رسیدن به دلالت های موجود در یک متن، اثرگذارند. نظام های نشانه‎ای از جمله زبان‎ها، رمزگان و نظام‎های علامتی در حیطۀ نشانه‎شناسی عمل می کنند. راهبرد نشانه ها از وجود تعامل اجزای یک متن با کلّیت به کشف شبکۀ ساختاری می انجامد. به‎همین دلیل، ریفاتر برای نیل به دلالت‎ها، دوگونه خوانش را پیشنهاد می‎کند: خوانش خطّی یا دریافتی (heuristic) و دیگری خوانش پس کُنشانه (retroactive). خواننده در خوانش نخست، برداشتی سطحی از مفهوم متن به‎دست می آورد ولی در خوانش دوم پس از مشخص‎کردن عوامل غیردستوری (ungrmmatically) می تواند از طریق چارچوب های انباشت و خوشه های تداعی‎گر توصیفی، به لایه های پنهان متن دست یازد. مسئله تحقیق نیز کشف ارتباط های پنهان و دلالت‎های شاخص متن است. در شعر رهی معیّری، شاعر با مشکلی مواجه می شود؛ برای حلّ آن تلاش می کند و راه به‎جایی نمی برد. دست تمنّا به‎سوی حضرت امام رضا (علیه‌السلام) برمی دارد و درخواستش اجابت می شود. شعری می‎سراید که مضمون آن برگرفته از درون شاعر است. در نتیجه، شبکۀ ساختاری متن به سه دلالت راه می‎یابد: تمنّای شاعر، اجابت آن و حلّ مشکل.

Application of Michael Rifater’s Theory of Semioticsin the Analysis of the Poem "A Night at the Holy Shrine" by Rahi Mo’ayyeri

Semiotics studies systematically the factors that influence the process of reaching the meanings in a text. Sign systems, including languages and codes, operate in the field of semiotics. That is why Rifater for reaching implications, suggests two types of readings: Linear or heuristic reading, and then another as retroactive reading. In the first reading, the reader gains a superficial understanding of the meaning of the text, however, in the second reading, after identifying ungrammatically factors; it can access hidden layers of text through descriptive aggregation frameworks and descriptive associative clusters. The research question is also the discovery of hidden relationships and implications of the text index. In Rahi Mo’ayyeri’s poetry, the poet encounters a problem. He tries to solve it and gets nowhere. He begs Imam Reza (as). His request is answered. He writes a poem whose theme is from within the poet. As a result, the structural network of the text has three implications: the poet’s desire, its fulfillment, and the problem solving.