تحلیل وجوه مختلف غیریّت ‎سازی و منازعۀ گفتمانی در فرایند پذیرش ولایتعهدی از سوی امام رضا (علیه ‎السلام)

در مقالۀ حاضر برخی از وجوه غیریّت‎سازی و ابعاد منازعۀ گفتمانی در فرایند پذیرش ولایتعهدی امام رضا (علیه‎السلام) بررسی و بازنمایی شده است. ازآنجاکه قبول ولایتعهدی از سوی امام (علیه‎السلام) در فضای خاصّ سیاسی صورت گرفت، تلاش‌های گستردۀ آن حضرت برای فاصله‎گرفتن از نظام فکری، معنایی و سیاسی اجتماعی دشمن (گفتمان رقیب) و نفی آن به شیوه‌های زبانی و عملی، حایز اهمیت است. آنچه مسلّم است اینکه گفتمان سیاسی رضوی در چارچوب گفتمان کلّی و کلان امامت و ولایت و متاثر از منازعات ریشه‎دار تاریخی و طولانی نسبت به گفتمان «خلافت و سلطنت» وجوه مختلفی از منازعه و غیریّت‎سازی را به نمایش گذاشته است. بررسی نوع گفتمان از این منظر می‎تواند قالب دیگری از رویکرد امام نسبت به تفکر حاکم بر جامعۀ آن روز را نشان دهد ماحصل این بررّسی نشان می‎دهد گفتمان رضوی به‎تبع از گفتمان کلّی امامت از طریق غیریّت‎سازی نسبت به عناصر مفهومی گفتمان رقیب تلاش کرده است نظام معنایی و اندیشۀ سیاسی خود را در افکار عمومی آحاد جامعه گسترش دهد و به گفتمان فراگیر (هژمونیک) تبدیل شود. بهره‌گیری از ادبیات و روش‎شناسی تحلیل گفتمان به‎ویژه رویکرد پیشنهادی «لاکلائو و موفه» وجه تمایز این مقاله است که تاکنون کمتر مورد توجه و استفاده قرار گرفته است.

Analysis of Different Facets of Netizitation and Discursive Conflict in the Process of Acceptance of Viceroy by Imam Riḍā (as)

This article attempts to present and examine some aspects of netilization and the dimensions of the discursive conflict in the process of accepting Imam Reza’s viceroy. Since the acceptance of the Supreme Leader by Imam took place in a particular political atmosphere, his extensive efforts to get away from the intellectual, political and social system of the enemy (rival discourse) and its negation is important in linguistic and practical ways. What is certain is that Raḍavī’s political discourse, in the context of the general discourse of Imamate and Wilāyat, and influenced by historical and prolonged conflicts over the discourse of "caliphate and monarchy," has shown various aspects of conflict and oppression. The results of this study show that Raḍavī’s discourse has succeeded in expanding its semantic system and political thought in public opinion of the society and becoming a comprehensive discourse (hegemonic). The use of literature and the methodology of discourse analysis, especially the proposed approach by Laclau and Mufa, is a distinguishing feature of this article that has so far been less widely considered and used.