بایسته‎های فرهنگی و اجتماعی زیارت مرقد مطهّر رضوی

بارگاه مقدس رضوی هرچند خود منشا ظهور فرهنگ رضوی و نیز استمرار فرهنگ مودت اهل‎بیت (علیهم السلام) است و در در مقاطع حساس تاریخ، جولانگاه حرکت‌های مذهبیِ بسیار موثر در ثبات و همچنین گسترش فرهنگ شیعه بوده است، لیکن عظمت و شان این بارگاه چنانکه شایسته است، رعایت نشده است. در این میان، آنچه بیش از همه مشهود است، ضعف آموزش‌های فرهنگی و آداب زیارت حرم حضرات معصومین (علیهم السلام) است. همه ساله خیل مشتاقان زیارت حرم امام رضا (علیه السلام) فرصت بسیار مغتنمی را در اختیار مسئولان و متولیان فرهنگی کشور قرار می دهد که از طرفی عشق و محبت شیعیان زمینه بسیار مساعدی برای فرهنگ‎پذیری ناب قرآنی و اهل بیتی ایجاد می کند که توجه، برنامه ریزی و آموزش‌های لازم، موجب رشد و تعالی فرهنگی و خشنودی اهل بیت (علیهم السلام) و کسب رضایت و توفیق الهی است؛ و از طرف دیگر غفلت از این امر بسیار مهم، تضییع حق اولیاء‎الله و بی‎احترامی به ساحت قدسی این بزرگواران، موجب محرومیت از فلاحت و عدم بهره‎مندی از توفیقات الهی می شود. این پژوهش با استناد به آیات قرآن و تصریحات معصومین (علیهم السلام) و به روش تحلیلی، در مرحله اول درصدد تبیین ضرورت شناخت امام معصوم (علیه السلام) و نیاز جدی به ارائه آموزش‎های معرفت‎افزا نسبت به مقام اهل‎بیت (علیهم السلام) و نیز بررسی وجوه مختلف مردم‎شناسی زیارت و تاثیر آن بر فرهنگ عمومی و انسجام اجتماعی است و به صورت خاص، لزوم توجه شایسته به «بایسته‎های فرهنگی و اجتماعی» و رعایت آداب زیارت مرقد مطهر امام رضا (علیه السلام) را بررسی می‌کند.

The Cultural and Social Requirements of the Pilgrimage of Raḍavī Holy Shrine

Although Raḍavī’s Holy Shrine is itself the source of the emergence of Raḍavī’s culture, as well as the continuation of the culture of affection of the Ahl alBayt (as), and throughout the history and at critical levels, it has been a very influential religious movement in the stability as well as the spread of Shī’a culture, but the greatness and dignity of this holy place has not been considered as good as it is. Meanwhile, what is most evident is the lack of cultural education and the pilgrimage rituals to the shrine of the Infallible Imams (as). Every year, the enthusiasts of the pilgrimage of the shrine of Imam Riḍā (as) offer a great opportunity to the authorities and cultural custodians of the country, which, on one hand, the love and affection of the Shiites create a very favorable context for the pure Qur’ānic and Ahl alBayt culture, that the attention, planning and necessary and inclusive training, lead to the cultural development and consent of the Ahl alBayt (as) and achieve divine satisfaction and success; and, on the other hand, neglecting this very important issue is the violation of the right of infallible Imams and disrespect to the sanctity of these magnanimities, deprivation of dignity and lack of enjoyment of divine success.This research, based on the Qur’ānic verses and sayings of infallibles Imams (as), and analytical method, in the first stage, intends to explain the necessity of recognizing the infallible Imam (as), and the serious need to provide higher education and knowledge about the status of Ahl alBayt (as), and examine the various aspects of pilgrimage anthropology, and pilgrimage impact on general culture and social cohesion; and it reviews in particular, the need to pay attention to "cultural and social requirements", and observing the pilgrimage rituals of the Holy Shrine of Imam Riḍā (as).