حل اختلاف حرفه‌ای فعالان بازار اوراق بهادار؛ عبور از الزام به روش‌های جایگزین

حل و فصل اختلاف در بازار اوراق بهادار ایران مبتنی بر الزامِ روشی ناشی از حکم قانون بوده و از الگوی دو مرحله‌ای ممتد (هیات داوری در تعاقب کمیته سازش کانون‌ها) تبعیت می‌کند. از این حیث، نظام کنونی حل اختلافات در بورس تماماً با اصول کلی حاکم بر بازار سرمایه مقارن و همراه نبوده و ضروری است همپای شفافیت و سرعت در معاملات اوراق بهادار، فصل اختلافاتِ فعالان بازار نیز ساختاری پرسرعت و منصفانه‌تر به خود گیرد. در این مقاله با امعان نظر به نهادهای سازش در آیین دادرسی مدنی، عقد صلح در حقوق مدنی، و به‌موازات روزآمدی فعالیت‌های تجاری و در مقام اهمیت‌بخشی به اراده خصوصی فعالان بازار، حل و فصل اختلاف بر مبنای مفاهیم واقعی و اصلیِ داوری، اصلاح‌گری و میانجی‌گری را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا ضمن تبیین کاستی‌های ساختار فعلی، مناسبت بیشتر این اسلوب و نیز الزامات حقوقی مترتب بر آن روشن گردد. آنچه در نهایت حاصل خواهد شد این است که چون هر یک از روش‌های اصیلِ داوری، میانجی‌گری و اصلاح‌گری (صلح و سازش) به معنای واقعی می‌تواند مستقلاً منتهی به فصل خصومت شود، به کارگیری این روش‌ها، با ساختار رقابتی حاکم بر بازار اوراق بهادار تطبیق بیشتری داشته و با توجه به تحقق اراده‌ی فعالان بازار در این قالب‌ها به‌خصوص به واسطه‌ی ورود و فعالیت سرمایه‌گذاران خارجی تحت قابلیت این روش‌ها بازار سرمایه کشورمان را با معیارهای بین‌المللی قرین می‌سازد و در عین حال با اصول اداره خوبِ دادرسی نیز سازگارتر است.

Resolving professional disputes in Iran’s Securities and Exchange Market; Overcoming the Legal Compulsory to alternative methods

The Settlement of disputes in securities and exchange market of Iran is based on legal compulsory and follow two stage models. It means that obey both Conciliation Committees or Board of Associations and then, Arbitration Board of Securities and Exchange Organization. In this regard, the current system of dispute resolution in the stock market is not completely synchronized with the general principles governing the capital market. It is necessary that along with transparency and speed in securities transactions, settlement of disputes between market activists to be faster and fairer in terms of structure. This article with considering Conciliation Committees or Board in Associations of securities and exchange Market of Iran, civil procedure cod (Act), peace contract in civil law, and in line with updating commercial activities and also to give importance to private players rsquo; will, emphasize that the arbitration, compromise and mediation concepts in Iran rsquo;s Securities and Exchange Market should be reviewed. In this regard, the shortages of current structure (Resolving professional disputes in Iran rsquo;s Securities and Exchange Market) to be determined and relation between methods and legal requirement to be clarified. In conclusion each of methods such as arbitration, mediation and Conciliation can be solved disputes. Utilizing aforesaid methods is more accordance with competitive structure of stock market and finally helps our country capital market to be consonant with international standards and principle while it is more suitable with Good Judicial Administration