بررسی نظارت- مهار قراردادهای نفتی در پرتو اصول ذاتی نظارت

بیش از یک قرن است که «قراردادهای نفتی» نقطه ای استراتژیک و محل تقاطع منافع کشورهای جهان شده و سرنوشت صلح جهانی، منطقه‌ای یا محلی را رقم می‌زند. گروهی مالکیت این منابع را دارند؛ جمعی سرمایه و دانش فنی اکتشاف و... را و بخش اعظمی از کشورها، مصرف‌کننده نفت می‌باشند. تقاضای سود بیشتر توسط کشورهای صاحب سرمایه و برخی از مصرف‌کنندگان، تقسیم سود عادلانه در قراردادهای نفتی را ناممکن کرده است. متاسفانه به همین دلیل و دلایل متعدد دیگر، نهاد قدرتمندی از نظارت و مهار در حوزه نفت صورت نگرفته است تا فرمانروایان بتوانند با انعقاد قراردادهای یک طرفه و مساعدتر به حال طرف دیگر، دوام خود را تضمین نمایند؛ سوالی که در این پژوهش پیگیری شد، این بود که نظارت مهار بر قراردادهای نفتی با توجه به اصول و بایدهای نظارتی، از امتیاز تا ipc چگونه و به چه درجاتی اجرا شده است؟ آیا این نظارت ها، مبتنی بر اصول مفهوم نظارت بوده است؟ برای رسیدن به پاسخ، نوع جمع آوری اطلاعات «کتابخانه‌ای و جستجوی اینترنتی » بوده و به صورت توصیفی تحلیلی به تجزیه و تحلیل آن پرداخته و نتیجه زیر حاصل شده است: به دلیل چنبره کشورهای دارای «دانش فنی و سرمایه » و «مصرف‌کنندگان» نفت بر روی این سرمایه عظیم کشورهای دارای منابع نفتی، از منظر «هنجاری»، «ساختاری» و «رفتاری»؛ مانع تاسیسی نظارت مهاری موثر بر قراردادهای نفتی شده‌اند و حاکمان کشورهای دارای منابع برای حفظ تمامیت ارضی و مصون نگه‌داشتن کشور از تبدیل‌شدن به سرنوشت کشورهای مذکور، برخلاف میل باطنی، رفتاری مطابق میل آن دسته کشورها در پیش گرفته اند و این رفتار مختص ایران نیست و در تمام کشورهای دارای ذخایر نفت دیده می شود.