ارزیابی ژئوشیمی آلی سازند نایبند (تریاس پسین) در ناحیه پروده طبس، خاور ایران مرکزی

سازند نایبند با سن تریاس پسین (نورینرتین) به طور گسترده در زیر پهنه طبس در خاور ایران مرکزی رخنمون دارد. این سازند با 1410 متر ستبرا در ناحیه پروده، عمدتاَ از ماسه سنگ، آهک ماسه ای، مارن، شیل زغال دار (افق های زغال دار) و شیل تیره تشکیل شده است. هدف از این مطالعه، بررسی ژئوشیمی آلی، پتانسیل هیدروکربن زایی، نوع کروژن، بلوغ حرارتی و شناخت شرایط رسوب گذاری سازند نایبند می باشد. 86 نمونه از شیل های زغالی و شیل های تیره برداشت شد و مورد آنالیز راکاول vi قرار گرفت. نتایج آنالیز ژئوشیمیایی نشان می دهد که مقدار کربن آلی کل در شیل های زغالی بیش از 4 درصد وزنی و در شیل های تیره کم تر از 4 درصد وزنی است. با توجه به شاخص هایی نظیر s1، s2 و s1+s2، سازند نایبند توان ضعیفی برای تولید هیدروکربن دارد. با توجه به مقادیر شـاخص هیدروژن، نمونه ها عمدتا گاز زا (شیل های تیره) تا دارای پتانسیل ضعیف تولید (شیل های زغالی) هستند. بررسی نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که بیش تر کروژن های این سازند در شیل های زغال دار از نوع iv و در شیل های تیره از نوع iii و iv هستند. مقادیر انعکاس ویترینیت شیل های زغال دار (84/012/1درصد) نشان می دهد که شیل های زغال دار در مرحله بالغ (به دلیل غنی بودن از مواد آلی اکسید شده دارای توان اندک هیدروکربن زایی) قرار گرفته اند. چگونگی توزیع نقاط در نمودار تعیین رخساره آلی بیانگر وجود رخساره های آلی غالب d و cd (شرایط رسوبی شدیداَ اکسیدان تا اکسیدان) برای این واحد سنگی است. بر اساس مقادیر شاخص هیدروژن و کربن آلی کل، اکثر نهشته های مورد مطالعه در شرایط افت نسبی سطح آب دریا نهشته شده اند.

Organic geochemistry of the Late Triassic Nayband Formation at the Parvadeh area, Tabas, EastCentral Iran

The Upper Triassic Nayband Formation is widely exposed in the Tabas subzone, East Central Iran. This formation is 1410 meters thick, mainly comprises sandstone, sandy limestone, marl, coalificated shale (Coal seam) and dark shale in Parvadeh area. This study tries to reconstruct the hydrocarbon production potentiality, organic geochemistry, kerogen type, thermal maturity and recognition of depositional condition of the Nayband Formation. Totally 86 samples (coal seams and dark shales) were collected. These samples were analyzed by RockEval type VI. Geochemical analysis results revealed that TOC content is more than 4 Wt% in the coalificated shales and in the dark shales is less than 4 Wt%. Parameters such as S1, S2, S1 + S2 suggest poor hydrocarbon production. Other parameters such as HI suggest poor hydrocarbon production potential (coalificated shales) to gas prone source rock (dark shales). Results also revealed that the organic matter mainly contain type IV kerogen in the coalificated shales and predominately comprises kerogen types III and IV in the dark shales. Vitrinite reflectance of the coalificated shales (0.841.12 %) indicate that the coalificated shales are at the mature stage (enrichment of oxidized organic matter indicates poor hydrocarbon production). Organic facies of this rock unit indicates that these sediments predominately comprise organic facies types D and CD which imply highly oxic to oxic conditions during the deposition. Based on HI and TOC parameters, majority of these sediments were deposited during relative sealevel fall.