کاربرد پتروگرافی و ژئوشیمی رسوبات پادگانه ای دیرینه در تعیین ناحیه منشا و نرخ هوازدگی، بیرجند، خراسان جنوبی

محدوده مورد مطالعه شامل نهشته های آبرفتی نئوژن شهر بیرجند است که از نظر زمین شناسی به عنوان بخشی از پهنه ساختاری شرق ایران در نظر گرفته می شود. در مطالعات پتروگرافی، از 200 قطعه گراولی و 10 نمونه ماسه سنگی کمک گرفته شده است در حالی که، برای مطالعات شیمی رسوبات از 13 نمونه گل سنگی و 2 نمونه ماسه سنگی استفاده شده است. بررسی پتروگرافی نمونه های فوق نشان دهنده حضور ذرات با کانی شناسی متفاوت در رسوبات آبرفتی مورد نظر است که علاوه بر کوارتز در آن ها فراوانی خرده سنگ های آذرین و رسوبی قابل توجه است. ترسیم نتایج آنالیز اکسید های عناصر اصلی و عناصر فرعی نمونه های فوق در نمودارهای ارائه شده در این زمینه، وجود سنگ های آذرین مافیک تا حدواسط و سنگ های رسوبی در ناحیه منشا رسوبات را منعکس می کند. بررسی واحد های سنگی اطراف محدوده مورد مطالعه نشان می دهد که منشا قطعات گراولی ذرات ماسه ای احتمالا از واحدهای افیولیتی کرتاسه، واحدهای فلیشی کرتاسه پسین تا ائوسن، سنگ های رسوبی آواری-کربناته پالئوژن و سنگ های ولکانیکی و رسوبی جوان تر که در اطراف محدوده مورد نظر رخنمون دارند. بررسی کانی شناسی، بلوغ بافتی و ترکیبی رسوبات به همراه ارزیابی شاخص های هوازدگی شیمیایی نشان می دهد که رسوبات آبرفتی ذکر شده در نزدیک منشا بر جای گذاشته شده و هوازدگی متوسط تا ضعیفی را متحمل شده اند.

the application of petrography and geochemistry of ancient terrace sediments in determining the provenance and weathering rate, birjand, south khorasan

the studied area includes the neogene alluvial deposits of birjand city that is geologically considered as a part of the structural zone of eastern iran. in petrographic studies, 200 gravel clasts and 10 sandstone samples were used, while for sediment chemistry analysis, 13 mudstone samples and 2 sandstone samples were used. the petrographic examination of the above samples shows the presence of particles with different mineralogy in the studied alluvial sediments, in which, in addition to quartz, the abundance of igneous and sedimentary rocks is significant. drawing the results of the major oxide and minor elements analysis of the above samples in the presented graphs in this context, reflects the presence of mafic to intermediate igneous rocks and sedimentary rocks in the source area. the examination of the rock units around the studied area shows that the origin of the gravel fragments and the sand particles is probably from the cretaceous ophiolitic units, late cretaceous to eocene flysch units, paleogene clastic-carbonate sedimentary rocks and younger volcanic and sedimentary rocks which are exposed around the target area. study of mineralogy, textural and compositional maturity of sediments along with the evaluation of chemical weathering indicators show that the mentioned alluvial sediments were deposited near the source and suffered moderate to weak weathering.