بررسی رخساره‌ها و محیط رسوبی سازند قم در میدان گازی سراجه و آبخوان یورتشاه (قم، حوضه ایران مرکزی)

سازند قم مهم‌ترین سازند مخزنی در ایران مرکزی می‌باشد. در این مطالعه به شناسایی رخساره‌ها و محیط رسوبی این سازند در میدان گازی سراجه و آبخوان یورتشاه پرداخته شده است که به ترتیب در جنوب خاور و شمال خاور شهر قم قرار دارند. بررسی برش های نازک و مغزه‌های مربوط به سازند قم در منطقه مورد مطالعه، منجر به شناسایی 15 رخساره رسوبی گردید که با توجه به مدل‌های استاندارد، قابل تفکیک به 9 کمربند یا گروه رخساره‌ای است. با توجه به مشخصات نمونه‌های مورد مطالعه، گسترش نهشته‌های توربیدایتی و فراوانی بالای رخساره‌های ریفی/سدی محیط تشکیل سازند قم در میدان سراجه و آبخوان یورتشاه یک شلف کربناته می‌باشد که رخساره‌های مرتبط به بخش‌های عمیق فراوانی کمتری دارند بنابراین موقعیت دیرینه دو میدان مورد مطالعه، بخش‌های کم‌عمق پلتفرم بوده است. سه ویژگی اصلی در رخساره‌های شناسایی شده در میادین مورد مطالعه وجود دارد که در سایر برش‌ها و مطالعات دیگر از سازند قم با هم معرفی نشده‌اند که شامل وجود رخساره‌های پهنه بالای جذر و مدی (به ویژه رخساره انیدریتی)، توالی پیوسته ریفی و وجود رخساره دارای فرام‌های پلانکتون است. کامل‌ترین توالی سازند قم مربوط به میدان سراجه می‌باشد ولی در میدان یورتشاه این توالی کامل نبوده و همچنین ضخامت کمتری را نشان می‌دهد. بنابراین با توجه به تفاوت ضخامت سازند قم در این موقعیت‌ها، به نظر می‌رسد که در میدان سراجه، شرایط دیرینه محیطی یک فروافتادگی ولی موقعیت یورتشاه، یک بلندای دیرینه بوده است که منجربه ناهمگنی و تغییرات شرایط محیط رسوبی سازند قم حتی در بعد منطقه‌ای شده است.

investigation of facies and sedimentary environment of qom formation in sarajeh gas field and yurtshah aquifer (qom, central iran basin)

the qom formation is considered as one of the most important reservoir formations in central iran. this study was conducted to identify the facies and sedimentary environment of this formation in sarajeh gas field and yurtshah aquifer which are located in the southeast and northeast of qom, respectively. 15 sedimentary facies were identified after examining the qom formation-related thin sections and cores in the study area, which can be divided into 9 belts or facies groups according to standard models. according to the characteristics of the studied samples, the expansion of turbidite deposits and the frequency of reef / shoal facies, the paleoenvironment of qom formation in sarajeh field and yurt-e-shah aquifer is a carbonate shelf. facies related to deep sections are less frequent, so the paleo-position of the two fields under study has been shallow sections of the platform.there are three main features in the facies identified in the study areas that have not been introduced in other sections and other studies of the qom formation, including the presence of supratidal facies (especially anhydrite facies), the continuous reef sequences and the existence of facies has planktonic foraminifera. the most complete sequence of the qom formation is related to sarajeh field, but in yurtshah square this sequence is not complete and also shows less thickness. the ancient position of sarajeh field was an depression and the yurtshah anticline was an paleohigh. these conditions have led to thickness changes in the the qom formation even in the regional dimension.