مطالعه بافت، عناصر ساختاری و مدل رسوبی رودخانه کوهستانی میانرود، میرجاوه، جنوب خاوری ایران

گستره مورد مطالعه رودخانه میانرود به طول 51 کیلومتر، در جنوب خاور شهر میرجاوه و شمال کوه آتشفشان تفتان از نواحی بسیار کم بارش و دارای اقلیمی خشک است. این حوضه از نظر زمین شناسی در زون ساختاری فلیشی خاور ایران واقع شده است. بیش از 70 درصد سطح حوضه، کوهستانی با ناهمواری شدید است. جهت مطالعه رسوب شناسی رودخانه تعداد 17 نمونه از کف کانال برداشت شد. روند تغییرات درصد وزنی گراول از بالادست به پایین دست روندی کاهشی و روند تغییرات درصد وزنی ماسه و گل روندی افزایشی است. نمونه های گراولی از نظر شکل دانه میله ای، تیغه ای، دیسکی و کروی هستند. رخساره های گراولی بر اساس گسترش و درجه اهمیت آن ها عبارتند از: رخساره گراولی gmm و gmg در مناطق بالادست (شدت جریان بالا)، رخساره گراولی gcm و رخساره گراولی gh به همراه رخساره های gp و gt در مناطق میانی و مرکزی، رخساره آواری دانه ریز به صورت رخساره fl و  fm در مناطق پایین دست رودخانه دیده می شود. با توجه به نوع و گسترش رخساره های سنگی عناصر ساختاری کانال (عنصر ch)، بستر و سدهای گراولی (عنصر gb)، ماکروفرم های افزایشی جانبی (عنصر la) و رسوبات دانه ریز دشت سیلابی (عنصر ff) شناسایی شد. نزدیکی به منشاء، شیب زیاد توپوگرافی حوضه و بستر کانال اصلی رودخانه، کم عمق بودن کانال اصلی رودخانه، پیچش کم، عدم جابجایی و مهاجرت کانال به طرفین، وجود انواع سدهای گراولی در کانال رودخانه و گسترش عنصر ساختاری gb، گسترش گراول های درشت دانه با طبقه بندی توده ای و افقی شکل در بستر و دیواره رودخانه، وجود رخساره های gcm، gh، gp و gt، از جمله شواهدی هستند که مدل رودخانه میانرود را به عنوان رودخانه بریده بریده کم عمق با بستر گراولی معرفی می کند.

study of texture,architectural elements and sedimentary model of mianroud mountain river, mirjaveh, southest iran

river sedimentology provides significant basic data for river engineering projects (sediment transport and channel stabilit.( most of these data are collected after careful study of bedform, texture and facies analysis along with architectural elements (hey et al., 2015). downstream grain size changes are complex in a gravelly bed river and often do not follow a simple sediment graft model. the processes affecting the sediment degradation process in rivers are selective sorting, wear and sedimentation rate of lithological units of the catchment (ruset, 1978). mianroud river is located in the southeast of iran, which is one of the very low rainfall areas with an average annual rainfall of 63.6 mm and has a dry climate. severe and short-term showers play a very important role in the occurrence of large floods in the mianrud catchment area. in this area, factors such as diversity of different faults, geomorphic controls (river flow, basin slope, ...), hydraulics (water discharge), and sedimentology (sediment production, transfer and re-sedimentation) control the main parameters of the river (sin ciana and pasternak, 2017.( this paper presents the textural changes of sediments, rock facies and architectural elements and sediment model in a rugged mountain river.