سنگ شناسی و زیست چینه نگاری سازند های آقچاگیل و آپشرون بر اساس نانوپلانکتون‌های آهکی در دشت گرگان: کاربرد در بازسازی جغرافیای دیرینه حوضه خزر جنوبی

سازند های کربناته و سیلیسی-آواری آقچاگیل و آپشرون در یک برش زیرسطحی در ناحیه دشت گرگان مورد مطالعه قرار گرفته است. سازند آقچاگیل در این ناحیه متشکل از واحد های ماسه سنگ زیرین و کربناته بالایی است. پتروفاسیس ماسه سنگ شامل لیت آرنایت، ساب لیت آرنایت و لیت آرنایت فلدسپات دار است. رخساره های دانه پشتیبان در این سازند غالب بوده و به ویژه رسوبات کربناته دارای مقادیر قابل توجه تخلخل به فرم های قالبی، حفره ای و فنسترال بوده که بیانگر تفاوت آشکار رسوبات این سازند در ایران با کشور های همجوار از جمله آذربایجان و ترکمنستان است. این ویژگی ها، رسوبات سازند آقچاگیل را به عنوان توالی مستعد مخزن مطرح می نماید و ضرورت انجام مطالعات جامع زمین شناسی و اکتشافی در این ناحیه را تاکید می کند. نهشته های سازند آپشرون شامل واحد ماسه سنگ زیرین و مادستون بالایی و متشکل از ماسه سنگ لیت آرنایت و ساب لیت آرنایت، سنگ آهک اایید دار بایوکلاستیک و مادستون/ رس سنگ خاکستری تا قهوه ای رنگ است. بر اساس جوان‌ترین نانوفسیل‌های یافت شده در سازند های آقچاگیل و آپشرون، سن نسبی این سازند ها به ترتیب پلیوسن بالایی پلئیستوسن پایینی و پلئیستوسن میانی تعیین شده است. الگوی گسترش نانوفسیل های آهکی نشان دهنده وجود ارتباط بین حوضه خزر جنوبی با دریای سیاه و حوضه مدیترانه در پلئیستوسن پایینی و میانی و عدم ارتباط در انتهای پلیوسن -ابتدای پلئیستوسن است که برای اولین بار در این مطالعه مطرح می شود.

Lithostratigraphy and biostratigraphy of the Aghchagil and Apsheron formations based on calcareous Nannoplankton in Gorgan plain: application for paleogeographical reconstruction of south Caspian basin

Carbonate and siliciclastic Aghchagil and Apsheron formations has been studied in a subsurface section in the Gorgan Plain. The Aghchagil Fm. consists of lower sandstone and upper carbonate units in the studied area. Sandstones petrofacies include litharenite, sublitharenite and feldspatic litharenite. The grainsupported facies is dominated in this Fm. and displays abundant porosity as moldic, vuggy and fenestral forms specially in the carbonate sediments, which indicates considerable lithological differences in Iran and the neighboring countries like Azerbaijan and Turkmenistan. These features candidate the Aghchagil sediments as prone reservoir succession, hence emphasizes a comprehensive geological and exploration study in the studied area. The Apsheron sediments can be subdivided into lower sandstone and upper mudstone units and consist of sandstone with litharenite and sublitharenite petrofacies and ooidal/bioclastic limestone and gray/brown mudstone/claystone. Based on the youngest nannofossil species the late Pliocenelower Pleistocene and middle Pleistocene ages are defined for the in the Aghchagil and Apsheron Fm., respectively. Nannofossils distribution of the studied succession displays the SCB was connected to the Black Sea and Mediterranean Basin in the lower Pleistocene and middle Pleistocene and was isolated in the late Plioceneearliest Pleistocene.