تفسیر ساختاری و محیط رسوبی سازند گچساران با تاکید بر توالی بخش 1 این سازند در میدان نفتی گچساران، فروافتادگی دزفول جنوبی

یکی از مهم ترین واحدهای چینه شناسی در حوضه رسوبی زاگرس ایران و کشورهای همجوار سازند تبخیری گچساران بوده که به عنوان مهم ترین سنگ پوش مخازن سازند آسماری از اهمیت اقتصادی بالایی برخورد است. این سازند در حدود 1200 تا 1600 متر در فروافتادگی دزفول جنوبی ضخامت داشته که در میدان نفتی گچساران توالی بخش 1 آن به ضخامت حدود 55 متر می باشد. به منظور شناخت بهتر تغییرات سنگ شناسی، فابریک های رسوبی و محیط رسوبی سازند گچساران در چاه x، میدان نفتی گچساران در فروافتادگی دزفول جنوبی مورد مطالعه قرار گرفت. عمدۀ فابریک های رسوبی مورد مطالعه در این سازند تحت تاثیر فرآیند دیاژنز ناشی از تبدیل ژیپس به انیدریت بوده که از مهم ترین آن ها فابریک های الواری، انترولیتک و بافت های جریانی می باشند. بر اساس مطالعات صحرایی و داده های چاه پیمایی آن چه در منطقه مورد مطالعه رخنمون یافته تاقدیسی برگشته بوده و تغییرات عمقی واحدهای مختلف حاکی از آن است که بخش 4 سازند گچساران هسته آن می باشد و این برگشتی ناشی از کوتاه شدگی صورت گرفته است. با توجه به آلوکم ها، بافت، ساخت و خصوصیات سنگ شناسی مورد مطالعه در رسوبات این سازند سه رخساره اصلی کربنات، تبخیری و شیلی در این سازند مطالعه شد که حاکی از رسوب گذاری آن ها در یک پلت فرم کربناته تبخیری متشکل از کمربندهای رخساره ای جزرومدی (سبخا و کفه های نمکی) و لاگونی در زمان میوسن می باشد. بر اساس مطالعات آنالیزهای ژئوشیمیایی، پراش پرتو ایکس و نیز مطالعات میکروسکوپ الکترونی در زمان تشکیل رسوبات مورد مطالعه سه مرحلۀ سیلابی، تغلیظ و خشک شدگی در کانی های تبخیری مورد مطالعه قرار گرفت. هم چنین روند تغییرات مقدار برم در طول ستون چینه شناسی حاکی از ورود و تبخیر متناوب آب دریا در زمان تشکیل تبخیری های سازند گچساران در زمان رسوب گذاری است.

Structural interpretation, diagenesis and depositional environment of the Gachsaran formation with emphasised on member 1 in Gachsaran oilfield, south Dezful embayment

The Gaschsaran Formation, is one of the major and important stratigraphic units in Iran, and is regarded as substantial Asmari cap rock thuse, is significant economically. Generally, the Gaschsaran Formation with a thickness of 1200 to 1600 m, is present in South of Dezful embayment. The studied area is located in the Gachsaran oilfield, which consists of the Gachsaran member 1 with a thickness of 40 m. This research is focused on lithological variations, depositional fabrics together with the depositional environment in the well No. x in the Gachsaran oil field. The main sedimentary fabrics, as a result of gypsum to anhydrite transformation, occurred in this formation during diagenetic processes and lath fabrics, as well as flow fabrics, present in this formation. Based on the field investigation along with well logging data, the studied area involved reversed anticline, and variations in units indicate member 4 as anticline core as a result of other strata shortening. Three carbonates, evaporite, and shale facies are recognized based on their allochems, fabrics, texture, and lithology in the studied section. The studied facies represent a carbonateevaporite platform involving sabkha and salt pan, tidal flat and lagoonal depositional environments during Miocene. Geochemical analysis, XRayEDX, and SEM data revealed freshwater flooding, evaporative concentration, and desiccation stages during evaporite deposition. The Br element variation along the stratigraphic column indicated water entrance and evaporation occurred during evaporite deposition in this formation.