ارزیابی توان هیدروکربن زایی شیل و مارن های بخش میانی سازند داریان در ناحیه دزفول جنوبی، زاگرس، ایران

سازند داریان (سن آپسین) با سنگ شناسی بطور عمده آهکی بیش تر بعنوان سازند مخرنی شناخته می شود. این سازند در منطقه دزفول جنوبی به سه بخش پایینی، میانی (زبانه کژدمی) و بالایی تقسیم می شود. سنگ شناسی بخش میانی شامل لایه های شیل، مارن و میان لایه های آهک رسی می باشد. تاکنون به ارزیابی توان تولید هیدروکربن این بخش پرداخته نشده است. در این مطالعه نتایج آنالیز راک ایول 67  نمونه از لایه های شیلی و مارنی  بخش میانی سازند داریان (سن آپسین) از سه برش سطحی و نه چاه در ناحیه دزفول جنوبی به منظور تعیین نوع کروژن، محتوای toc و بلوغ حرارتی، مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج بدست آمده مقادیر toc بخش میانی داریان  از 2/0 تا 5/2 درصد وزنی با میانگین 1/1 درصد وزنی است. عمده لایه های انتخابی بویژه در بخش مرکزی و غربی ناحیه از نظر حرارتی بالغ بوده و به پنجره نفت زایی رسیده است نمونه های مطالعه شده دارای کروژن تیپ ii تا ii/iii و iii بوده و توان زایش هیدروکربور (پتانسیل متوسط تا عالی) را دارند.  بررسی میزان بلوغ حرارتی نمونه‌ها با توجه به پارامتر tmax در بخش میانی داریان حاکی از آن است که تقریبا تمامی نمونه‌ها وارد پنجره نفتی گردیده‌اند ارزیابی نمونه های مطالعه شده نشان می دهد که توان هیدروکربن زایی لایه های شیلی و مارنی بخش میانی داریان (زبانه کژدمی) در یک روند از  شرق به غرب افزایش می یابد و این بخش بعنوان سنگ منشاء می تواند نقش مهمی در سیستم نفتی داریان بالائی و و افق های مخزنی بالاتر داشته باشد.

Hydrocarbon source rock evaluation of the middle Dariyan shale and marls, south Dezful, Zagros, Iran

The Dezful Embayment is a depressed area within the Zagros Folded Belt. This embayment represents a foreland basin where subsidence at the foot of the uplifting mountain front fault has resulted in the deposition of thick postOligocene sediments. It has been one of the most productive areas where several potential source rock units with different geological ages were deposited in this tectonically developed depression making this area as the most prolific region in the Middle East. It is divided into northern and southern parts. The South Dezful Embayment at the foreland part of the Zagros FoldThrust Belt is a postOligocene subsiding basin. To the southeast, the South Dezful Embayment is bounded to the Kazerun Fault Zone and to the west, it bounded by the hendijan Fault zone, which is an NS trending paleostructure. Due to its vast oil resources, it has attracted the attention of researchers during time. The Dariyan FormationAptian age is known as a carbonate reservoir in the Zagros Basin. It overlies the Gadvan Formation conformably and is overlain unconformably by Kazhdumi Formation. In the studied area, the Dariyan Formation has a thickness ranging from 195 to 45 m and can be divided into three members that are as follows: Lower Dariyan, Middle Dariyan, and Upper Dariyan. The Lower Dariyan consists of thick to mediumbedded limestone. The middle part of the Dariyan Formation is the socalled Kazhdumi Tongue. This part consists of thick black to greenishgrey shale and marl layers associated with a high abundance of planktonic foraminifers. In the EastWest trend thickness of this part changes from 100 To 0 m where middle Dariyan and also Upper Dariyan change to Kazhdumi facies toward Kazhdumi intrashelf basin in central part of Dezful embayment. The upper Dariyan Formation is composed of buff to grey medium, thickbedded limestone. Many studies have been focused on Reservoir properties of Dariyan Carbonates in Zagros basin and Arabian plate but this is the first time that hydrocarbon source rock of the Middle part of Dariyan potential is going to be evaluated. The result may help to define new Petroleum systems that middle Dariyan will important role as a source rock for Upper Dariyan and above reservoirs.