ریخت‌شناسی، ژئوشیمی و پیدایش تراورتن های وابسته به گسل در تاقدیس آران، آوج، جنوب استان قزوین

نهشته تراورتنی بی‌آب و پل اروان در محل تاقدیس آران، شمال شهرستان آوج و در جنوب استان قزوین قرار دارند. یک برش از توده تراورتنی در حال ساخت پل اروان و دو برش از تراورتن بی‌آب مورد بررسی قرار گرفت. ریخت‌شناسی نهشته‌ها در هر دو منطقه از نوع آبشاری بوده که تحت تاثیر گسل‌های منطقه قرار دارند. بر پایه ویژگی‌های ظاهری چهار لیتوتایپ لامینه‌ای، حباب پوشش‌دار، گیاهی و درختواره‌ای (دندریتی) در منطقه شناسایی شد. فابریک میکریتی با آلوکم‌های پلوئیدی مهم ترین فابریک بوده و انحلال و سیمانی شدن از مهم ترین فرایندهای دیاژنزی تراورتن در منطقه می‌باشد. بر پایه یافته‌های آزمایش xrd از 5 نمونه تراورتنی منطقه، کلسیت در منطقه بی‌آب، و کلسیت و آرگونیت در پل اروان کانی اصلی تشکیل دهنده می باشند. کانی‌های آواری ایلیت، کلریت و هماتیت نیز به مقدار کمی مشاهده می‌شود که خاستگاه آن‌ها از لایه‌های میوسن بالایی و پلیوسن موجود در زیر توده تراورتن می‌باشد. با توجه به یافته‌های icpoes از 16 نمونه تراورتنی، کلسیم دارای بیش ترین غلظت و منیزیم، سدیم، آهن و استرانسیم به مقدار کمتر در نمونه‌های تراورتن وجود دارند. مقدار این عناصر در تراورتن پل اروان بیش تر از منطقه بی‌آب است و به حضور سیانوباکتری‌ها، فعال بودن چشمه تراورتن‌ساز و رسوب آراگونیت مرتبط است. یافته‌های هیدروژئوشیمی آب چشمه‌ها نشان از عبور آب چشمه از لایه‌های نمکی در منطقه و نهشته شدن کربنات کلسیم از آب شور می‌باشد. گسل‌ها و شکستگی‌ها نقش مهمی در نفوذ آب به اعماق بیش تر و تعامل آب با لایه‌های زیرزمینی منطقه ایفا می‌کنند. تیپ آب هر دو چشمه از نوع کلرورکلسیک می‌باشد، این موضوع اختلاط آب‌های بی کربناته و آب شور و تبادل کاتیونی معکوس بین آب‌های شور و کربنات سنگ‌های اطراف را نشان می‌دهد. هدف این پژوهش مقایسه نهشته تراورتنی بی‌آب و پل اروان در دو سوی تاقدیس آران و نقش محیط رسوبی در تعیین ویژگی‌های نهشته تراورتنی می‌باشد.

Morphology, geochemistry and genesis of faultrelated travertines in the Aran Anticline (Avaj area), Qazvin Province, NW Iran

Biab travertine and the PoleArvan travertine deposits are located in anticline Aran, north of Avaj city and in the south of Qazvin Province. One section of the PoleArvan travertine the forming quarry body and two sections of the Biab travertine were examined. The deposits morphologically are cascading in both regions, which is affected by faults in the region.  According to the physical characteristics, four lithotypes have been identified, including laminar, coated bubbles, vegetative and dendritic. Micritic fabric with Peloidal allochems has been the most important fabric, and also dissolution and cementation are among the most important diagenetic processes in the region’s travertine. Based on the results of XRD analysis, calcite in Biab region, and calcite and aragonite in the PoleArvan are the main minerals. It also contains small amounts of illite, chlorite, and hematite minerals, which are originated of layers of upper Miocene and Pliocene under travertine. According to the results of ICPOES analysis, there is the highest concentration of calcium and lower amounts of magnesium, sodium, iron and strontium in travertine samples. The amount of these elements in the PoleArvan travertine is higher than in the Biab region and is related to the presence of cyanobacteria, the activation of the travertine springs and the deposition of aragonite. The hydrogeochemical results of this water indicate the passage of spring water through the salt layers of the region and the deposition of travertine from saline water. The water type is both Chlorocalcite, which is the result of a mixture of bicarbonate and salt water, reverse cation exchange between saline water and carbonate surrounding rocks.