تحلیل رخساره‌ای، ویژگی های دیاژنزی و شرایط محیطی سازند زاکین در بخش میانی خلیج‌فارس

نهشته‌های آواری دیرینه زیستی، به ویژه سازندهای زاکین و فراقان، در برخی جایگاه های ورقه عربی، مخازن هیدروکربنی ساخته است، اما توان مخزنی این سازندها در بخش میانی خلیج فارس و شمال این صفحه تاکنون بررسی‌ نشده است. در این پژوهش نهشته‌های سازند زاکین با سن دونین (ژیوسین تا فامنین) برای نخستین بار در بخش میانی خلیج فارس به طور کامل در یک چاه اکتشافی مورد بررسی قرار گرفت. این برش بر روی صفحه عربی قرار دارد و دارای بیش ترین ستبرای گزارش شده از سازند زاکین است. بررسی این سازند با بهره گیری از بُرش های نازک خرده‌های حفاری انجام گرفته است. بر پایه ویژگی های سنگ‌شناسی بخش‌های آواری (پتروفاسیس‌ها) و بخش کربناته (ریزرخساره‌ها) و پدیده‌های دیاژنزی، شرایط محیط رسوبی آن ها بازسازی شده است. بررسی‌های سنگ‌شناسی نشانگر پتروفاسیس‌های کوارتز‌آرنایت، ساب‌آرکوز، آرکوز، سیلتستون، رس‌سنگ و گلسنگ و ریزرخساره‌ گلسنگ آهکی است. بر پایه ویژگی های رسوب‌شناسی و روند نگار گاما، سازند زاکین در یک محیط دریایی کم ژرفای آواری شامل سه زیرمحیط دشت ساحلی، ساحلی و تبدیل تدریجی فراکرانه ای نهشته شده است. مهم ترین پدیده‌های دیاژنزی در این سازند شامل فشردگی، سیمانی‌شدن، سریسیتی‌شدن، جانشینی، نوریختی و دگرسانی فلدسپارها می‌باشد. گوناگونی سنگ‌شناسی و تغییرات محیطی این سازند، شرایط مناسبی برای بررسی امکان‌سنجی مخازن هیدروکربنی را ایجاد نموده است.

Facies analysis, diagenetic properties, environmental condition of the Zakeen Formation in the central part of Persian Gulf

The clastics Paleozoic Era deposits especially the Zakeen and Faraghan formations in some locations of the Arabian Plate host hydrocarbon reservoirs, but reservoir potential of these formations has never studied been in north of this plate and the central part of Persian Gulf. The Zakeen Formation (Givetian to Famennian) is completely studied for the first time in one exploration well in the Persian Gulf  Basin. The studied section is located on the northeast of the Arabian Plate and is the thickest reported section of the Zakeen Formation. It rests unconformably on Sarchahan Formation (Silurian) and it is coverd by clastics of the Faraghan Formation (Lower Permian). This study has investigated petrofacies and microfacies, diagenetic properties and depositional environments of  the Zakeen Formation by studying thin sections prepared from cuttings in one well in the central part of Persian Gulf. Results show that the Zakeen Formation is composed of quartz arenite, subarkose, arkose, siltstone, claystone, mudstone petrofacies and carbonate mudstone microfacies. Based on sedimentary propertiesand Palynofacies results, the Zakeen Formation was deposited on clastic shallow marine environment consists of beach plain, shoreface and offshore subenvironments. Main diagenetic processes include compaction, cementation (silisic, carbonate, pyrite and iron oxide), feldspar alteration, sericitization, neomorphism and dolomitization. Heterogeneity of the Zakeen lithology and variety of environmental conditions and diagenetic features created favorable conditions for reservoir feasibility studies.