سنگ کاری و ژئوشیمی ماسه سنگ های سازند جیرود در البرز مرکزی، کاربرد در تعیین خاستگاه و جایگاه زمین ساختی

سنگ کاری و ژئوشیمی (عناصر اصلی و فرعی) نهشته های سیلسیآواری سازند جیرود (دونین فوقانی) در البرز مرکزی جهت تعیین خاستگاه آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمی نشان می دهد که ماسه سنگ های سفید تا خاکستری رنگ سازند جیرود در سه گروه کوارتز آرنایت، ساب آرکوز و ساب لیت آرنایت قرار می گیرند. این ماسه سنگ ها که عمدتا از کوارتز های تک بلورین با خاموشی مستقیم، چرت و فلدسپار پتاسیم با گرد شدگی متوسط تا خیلی خوب و جور شدگی بالا تشکیل شده اند و رسیدگی ترکیبی و بافتی بالا را نشان می دهند، از منشاهای دور با موقعیت تکتونیکی کوهزایی چرخه مجدد و درون کراتونی واقع در صفحه عربی آفریقا مشتق شده اند. محتوی عناصر فرعی و اصلی اکثر نمونه های مطالعه شده به طور کلی نسبت به ترکیب بخش بالایی پوسته قاره ای فقیر شدگی (به استثنای si) نشان می دهند که این موضوع به دلیل غنی شدگی این ماسه سنگ ها نسبت به کانی های پایدار مانند کوارتز و چرت و میزان اندک کانی های ناپایدار حاوی al مانند فلدسپار ها و کانی های رسی است. ترکیب مودال (مانند کوارتز، فلدسپار و خرده های سنگی) و اندیس های ژئوشیمیایی ماسه سنگ های سازند جیرود نشان می دهد که این رسوبات تحت شرایط آب و هوایی گرم و نسبتا مرطوب از سنگ های آذرین اسیدی مشتق شده و در یک حاشیه ی قاره ای غیرفعال نهشته شده اند.

Petrography and Geochemistry of the sandstones of the Jeirud Formation in the Central Alborz: Application for Provenance and Tectonic setting

Petrography and geochemistry (major and trace elements) of siliciclastic rocks from the Jeirud Formation (Upper Devonian) in the Central Alborz, have been investigated to understand their provenance. Petrographical and geochemical analyses of the white to gray sandstones of the this Formation display three categories which consist of quartz arenite, sublitharenite and subarkose.These sandstones, characterized by medium to very well roundness, high sorting and high compositional and textural maturity of monocrystalline quartz, chert and kfeldespar, were derived from a distal ArabiaAfrica plates recycled orogen and stable cratonic source. Most major and trace element contents of studied samples are generally depleted (except Si) to upper continental crust (UCC) values that is mainly due to the high percentage of stable minerals such as quartz and chert and low content of unstable Albearing minerals like feldspar and clay minerals. Modal composition (e.g. quartz, feldspar, lithic fragments) and geochemical indices of sandstones, indicate that they were derived from felsic source rocks in a humid climate and were deposited in a passive continental margin.