مطالعۀ مقدماتی پرندگان جوجه‌آور منطقۀ حفاظت‌شدۀ دز در استان خوزستان، ایران

این مطالعه حاصل مجموعۀ پژوهش های انجام شده طی سال های 1388 تا 1391 بر روی پرندگان جوجه آور منطقۀ حفاظت شدۀ دز است. روش انجام مطالعه، بازدیدهای میدانی با فواصل زمانی دو تا چهار روز بوده است. در مدت مطالعه پنج گونۀ جوجه آور بومی، شامل بلبل خرما (pycnonotus leucotis)، لیکو (turdoides caudatus)، یاکریم (streptopelia decaocto)، قمری معمولی (streptopelia senegalensis) و سبزقبا (coracias garrulous ) و هفت گونۀ جوجه آور مهاجر، شامل میوه خور (hypocolius ampelinus)، سنگ چشم خاکستری (lanius excubitor)، سلیم طوقی کوچک (charadrius dubius)، دیدومک (vanellus indicus)، باقرقره شکم سفید (pterocles alchata)، چلچلۀ رودخانه های ( riparia riparia) و زنبور خور گلوخرمایی (merops persicus) مشاهده شد. از میان گونه های جوجه آور، یاکریم طولانی ترین دورۀ جوجه آوری را به خود اختصاص داد و از اسفند تا مرداد همچنان تخم گذاری می کرد. لیکو با 53 آشیانه در طول دورۀ بررسی معمول ترین گونۀ جوجه آور در بخش خشکی زیستگاه دز بوده است. پرندگان خشکی زی جوجه آور منطقه، زیستگاه های با گونۀ رمیلک ziziphus nummularia را برای جوجه آوری ترجیح داده بودند. چلچلۀ رودخانه ای نیز با بیش از 300 آشیانه، معمول ترین گونه در بخش زیستگاه آبی بوده و دیواره های عمودی حاشیۀ رودخانه را برای آشیانه سازی انتخاب کرده اند. مهم ترین عامل تهدیدکنندۀ جوجه آوری پرندگان در منطقه، تخریب زیستگاه بوده است.

A preliminary study on the breeding birds of Dez Protected Area in Khuzestan Province, Iran.

This investigation is a collection of studies on the breeding birds of Dez Protected Area performed from February 2011 to Jun 2012. During that period, field studies were executed every other 24 days. 5 species of native breeding birds including Whiteeared Bulbul Pycnonotus leucotis, Common Babbler Turdoides caudatus, Collared Dove Streptopelia decaocto, Laughing Dove Streptopelia senegalensis, European Roller Coracias garrulous and 7 species of migratory breeding birds including Grey Hypocolius Hypocolius ampelinus, Great Grey Shrike Lanius excubitor, Little Ringed Plover Charadrius dubius, Redwattled Lapwing Vanellus indicus, Pintailed Sandgrouse Pterocles alchata Bank Swallow Riparia riparia, Blue cheeked Beaeater Merops persicus were observed. Among the breeding birds, Collared Dove S.decaocto had the most extensive breeding period from February till the early of August. Common Babbler T. caudatus (53 nests) was the frequent breeder in the terrestrial part of the Dez Protected area. Terrestrial breeding birds of the area prefer habitats with Ziziphus nummularia, vegetations for breeding. Bank Swallow R.riparia with more than 300 nests was the most common species in the watery part of Dez Protected Area. They selected riparian walls for nest building. Habitat destruction was the most important threatening factor for the breeding birds.