تاثیر تنش خشکی و محلول پاشی با نانوذره های سلنیوم و نقطه کوانتومی کربنی دات کربن بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی رزماری (rosmarinus officinalis l.)

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی (ظرفیت زراعی، 50 و 30 درصد ظرفیت زراعی) و محلول پاشی با نانوذره های سلنیوم و نقاط کوانتومی کربنی (صفر، و 2 میلی گرم در لیتر) بر رشد و برخی صفات فیزیولوژیک رزماری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال 1401 انجام شد. نتایج نشان داد که اثرات متقابل تیمارهای آزمایشی وزن خشک بخش هوایی گیاه، محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، آب نسبی برگ، محتوای مواد جامدمحلول برگ، مالون دی آلدئید، پرولین، اسانس، نیتروژن و فسفر گیاه را تحت تاثیر قرار داد. محتوای پتاسیم و نشت یونی تحت تاثیر اثرات اصلی تیمارهای آزمایشی قرار گرفت. آبیاری در حد ظرفیت زراعی و 50 درصد ظرفیت زراعی با محلول پاشی نقاط کوانتومی کربنی موجب افزایش وزن خشک بخش هوایی گیاه، محتوای نیتروژن و مواد جامد محلول شد. بالاترین محتوای مالون دی آلدئید در تیمار 30 درصد ظرفیت زراعی در شرایط بدون محلول پاشی مشاهده شد. محتوای پرولین در تیمارهای 50 و 30 درصد ظرفیت زراعی با محلول پاشی نانوذره نقاط کوانتومی کربنی افزایش یافت. تیمارهای ظرفیت زراعی، 50 و 30 درصد ظرفیت زراعی با محلول پاشی نقاط کوانتومی کربنی موجب افزایش محتوای اسانس گیاه شد. محتوای آب نسبی برگ، کاروتنوئید، کلروفیل b و فسفر در تیمارهای ظرفیت زراعی و 50 درصد ظرفیت زراعی با محلول پاشی هر دو نانوذره دارای بیشترین مقدار بود. بالاترین محتوای کلروفیل a در تیمار ظرفیت زراعی و 50 درصد ظرفیت زراعی با محلول پاشی نقاط کوانتومی کربنی مشاهده شد. درکل نتایج حاصل از بررسی حاضر نشان داد که استفاده از نانوذره نقطه کوانتومی کربنی تاثیر مثبت بر صفات رشدی و فیزیولوژیک گیاه تحت تنش خشکی داشت.

the effects of drought stress and foliar spray of nano selenium and quantum dot on the growth and some physiological traits of rosmarinus officinalis l.

in order to investigate the effect of drought stress (field capacity, 50 and 30% of field capacity) and foliar spraying with selenium and carbon quantum dots nanoparticles (zero and 2 mg l-1) on the growth and some physiological traits of rosemary; a factorial experiment was conducted in the form of  completely randomized  design in the research greenhouse of azerbaijan shahid madani university during 2023. irrigation at field capacity and 50% of field capacity with carbon quantum dot spray increased the aerial part dry weight, nitrogen, and soluble solids content in the plant. the highest malondialdehyde content was observed in the 30% field capacity in the condition without foliar spraying. the proline content was increased by 50 and 30% field capacity with the application of carbon quantum dot nanoparticles. field capacity treatments, 50 and 30% of field capacity with carbon quantum dot foliar application increased the essential oil content. rlative water content, carotenoid, chlorophyll b and phosphorus content increased in the field capacity and 50% field capacity treatment with both nanoparticles foliar application. overall, the results showed that the use of carbon quantum dot nanoparticles had a positive effect on the growth and physiological traits of plants under drought stress