تاثیر تلقیح با قارچ میکوریزا و محلول پاشی کلات روی بر کمیت و کیفیت اسانس مرزه بختیاری (satureja bachtiarica bunge) در مرحله گلدهی کامل

 به منظور بررسی تاثیر تلقیح با قارچ میکوریزا glomus caledonium و محلول پاشی کلات روی در غلظت های (0،2،4 و 8 گرم در لیتر)، بر روی مقدار و ترکیبات اسانس مرزه بختیاریsatureja bachtiarica  bunge) )، آزمایش گلدانی در سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی واقع شرکت زرین گیاه در شهر ارومیه، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. برداشت گیاهان در مرحله گلدهی کامل انجام گرفت. اسانس‌گیری به کمک دستگاه کلونجر انجام شد و تجزیه ترکیبات اسانس در نمونه‌های مورد مطالعه به وسیله دستگاه‌های gc و gc-ms انجام گرفت. مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن نشان داد که تلقیح با قارچ میکوریزا گلوموس کالدونیوم تاثیر معنی‌دار روی بازده اسانس سرشاخه‌های گل دار مرزه بختیاری نداشته است ولی محلول پاشی با کلات روی تاثیر معنی‌دار آماری روی بازده اسانس در مقایسه با گروه شاهد داشته است. بین غلظت‌های مختلف کلات روی از نظر تاثیر بر بازده اسانس تفاوتی مشاهده نشد. همچنین، تیمارهای اعمال شده سبب تغییر ترکیبات اسانس نسبت به نمونه اسانس گیاهان شاهد گردید. این تغییرات شامل کاهش ترکیبات بتا-کاریوفیلن، سابینن هیدرات، بورنئول و کارواکریل استات و  افزایش میزان سیترال و اکتیل فتالات در گیاه تلقیح شده با میکوریزا و نیز افزایش میزان کارواکرول در اسانس گیاهان تیمار شده با کلات روی شد. همچنین، میکوریزاسیون، مقدار کل ترکیبات سزکوئی‌ترپن و دی ترپن و محلول پاشی با کلات روی، مقدار کل ترکیبات منوترپنی در اسانس مرزه بختیاری را افزایش داد.

the effect of inoculation with mycorrhizal fungus glomus caledonium and zinc chelate spraying on the quantity and quality of satureja bachtiarica bunge essential oil at full flowering stage

     the aim of this study was to evaluate the changes in the essential oil chemical composition of satureja bachtiarica bunge were inoculated by spores of the arbuscular mycorrhizal inoculation glomus caledonium and foliar application of zinc chelate levels (0, 2, 4 and 8 g/l) in 2019, at zarrin giah greenhouse of urmia city in west azerbaijan province, in a randomized complete block design with three replications. plants were harvested at full flowering stage. essential oils were obtained by clevenger apparatus and were analyzed by gc and gc/ms. comparison of means by duncan’s multiple range test showed that inoculation with glomus caldonium had no significant effect on the essential oil yield of satureja bachtiarica flowering shoots, but the foliar application of zinc chelate had statistically significant effect. however, there was no difference among different concentrations of zinc chelate in terms of effect on essential oil yield. the treatments also changed the essential oil composition compared to the essential oil of the control group. these changes included the reduction of beta-caryophyllene, sabinen hydrate, borneol and carvacryl acetate compounds and the increase of citral and octyl phthalate in the plant inoculated with mycorrhiza, as well as the increase of carvacrol in the essential oil of plants treated with zinc chelate.  also, inoculation with mycorrhizal fungi and zinc chelate foliar application increased the amount of sesquiterpene & diterpene and monoterpene compounds, respectively.