بررسی اثر تنش شوری بر فتوسنتز و صفات فیزیولوژیک ارقام مختلف عدس و ارتباط آن با نشانگرهای مولکولی

حبوبات از جمله گیاهان زراعی متداول در مناطق خشک و نیمه خشک است که اغلب این گیاهان به شوری آب و خاک حساس یا نیمه حساس می باشند. پژوهش حاضر به منظور بررسی سه سطح شوری روی 18 رقم عدس در گلخانه و آزمایشگاه‌های دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-96 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. صفات فتوسنتزی و فیزیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفتند و رابطه صفات با 21 آغازگر issr اندازه گیری شد. اثر متقابل ژنوتیپ در تنش در برخی صفات اختلاف معنی‌دار داشتند. نتایج مقایسه میانگین ژنوتیپ‌های عدس از نظر صفات فیزیولوژیک با روش دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. همبستگی صفات در سطوح تنش جداگانه انجام شد. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها را در شرایط شاهد و 60 میلی مولار به سه گروه و در 120 میلی مولار به دو گروه تقسیم کرد. ژنوتیپ‌های 7 و 5 در تمامی گروه‌بندی‌ها در گروه برتر قرار گرفتند. رابطه نشانگر‌های مولکولی  issrبا صفات فیزیولوژیکی در بین ژنوتیپ‌ها محاسبه و برای تمامی صفات رگرسیون به روش گام به گام انجام شد. همه صفات در سه سطح تنش شوری با تعدادی از نشانگر‌های issr ارتباط معنی‌دار داشتند. در مجموع 22 نشانگر مثبت برای صفات فیزیولوژیکی در سطح شاهد، 9 نشانگر مثبت در سطح تنش متوسط و 23 نشانگر مثبت در سطح تنش شدید شناسایی شدند. از بین 21 آغازگر issr مورد مطالعه نشانگر p8a11 بیشترین تعداد مکان ژنی مرتبط با صفات فیزیولوژیکی مورد مطالعه را دارا بود.

investigating the effect of salinity stress on photosynthesis and physiological traits of different lentil cultivars and its relationship with molecular markers

legumes are common crops in arid and semi-arid regions. this study was conducted to investigate three levels of salinity stress on 18 lentil cultivars in the greenhouse and laboratories of mohaghegh ardabili university in 2016-2016 in a factorial manner in the form of a randomized complete block design with three replications. the results of comparing average lentil genotypes were done with duncan’s method at the five percent probability level. correlation was done in separate stress levels. the dendrogram of cluster analysis divided the genotypes into three groups in control and 60 mm conditions and two in 120 mm conditions. genotypes 7 and 5 were in the top group in all groupings. the relationship between issr molecular markers and physiological traits was calculated among genotypes. all traits in three levels of salinity stress had a significant correlation with some issr markers. a total of 22 positive markers for physiological traits were identified at the control level, 9 positive markers at the moderate stress level, and 23 positive markers at the severe stress level. among the 21 studied issr primers, the p8a11 marker had the largest number of gene loci related to the studied physiological traits.