ارزیابی تنظیم اسمزی، فنل کل، پروتئین و آنزیم های آنتی‌اکسیدان در چهار جمعیت از رازیانه تحت تیمار شوری با کاربرد ورمی کمپوست

رازیانه گیاهی دارویی است که تمام قسمت ‌‌‌‌‌های آن به روش‌ های مختلف مورد استفاده انسان قرار می گیرد. این گیاه نسبتاً حساس به شوری است. با هدف بررسی اثر ورمی‌کمپوست بر افزایش تحمل به‌ شوری در چهار جمعیت رازیانه (مشهد، ارومیه، شیراز و بوشهر) در مرحله رویشی گیاه، آزمایشی به‌ صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در هر نمونه در سطح گلخانه با تاکید بر ارزیابی تعدادی از شاخص‌های حفاظت اسمزی و آنتی ‌اکسیدانی انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی با چهار سطح شوری (صفر، 40، 80 و120 میلی مول کلرید سدیم) و دو سطح ورمی‌ کمپوست (صفر و 5 درصد حجمی-حجمی) طراحی شد. بعد از برداشت، بخش‌های ریشه از ساقه به منظور آنالیز برخی صفات بیوشیمیایی تفکیک شدند. تنش شوری سبب کاهش محتوای قند محلول کل و نشاسته در بخش هوایی و افزایش این شاخص‌ها در قسمت ریشه جمعیت ‌های مورد مطالعه شد. همچنین تحت بروز تنش در محیط، محتوای پرولین بخش هوایی و ریشه، آمینواسید آزاد کل، فنول کل، فعالیت آنزیم‌های گایاکول پراکسیداز و کاتالاز در جمعیت ‌های رازیانه افزایش یافت، درحالی ‌که محتوای پروتئین محلول کل و آنتوسیانین کاهش نشان دادند. تیمار ورمی‌کمپوست باعث افزایش محتوای کربوهیدرات‌های محلول، پروتئین محلول، آمینواسیدهای آزاد، پرولین، فنول کل و آنتوسیانین و کاهش فعالیت آنزیم‌ گایاکول پراکسیداز در بخش هوایی و نیز محتوای نشاسته در ریشه جمعیت ‌های رازیانه طی شرایط بدون تنش و تحت تنش گردید. علی رغم مشاهده پیچیدگی در تغییرات شاخص‌های موردبررسی که وابسته به نوع جمعیت و دوز تنش بود، نتایج ما نشان می‌دهد کاربرد ورمی‌کمپوست با غلظت 5 درصد توانسته است باعث بهبود حفاظت اسمزی و آنتی‌اکسیدانی در جمعیت‌های مورد مطالعه رازیانه تحت تنش شوری گردد. 

evaluation of osmotic regulation, total phenol, protein and antioxidant enzymes in four fennel populations under saline treatments using vermicompost

fennel is a medicinal plant; all of its parts were being used by humans in different ways. this plant is relatively sensitive to salinity. a factorial experiment as a randomized complete block design with three replications at the greenhouse level was executed to investigate the effect of vermicompost on the increase of salinity tolerance in four fennel populations (mashhad, urmia, shiraz, and bushehr) in the vegetative stage of the plant, emphasizing the evaluation of some osmotic and antioxidant protection indicators. experimental treatments were designed with four levels of salinity (0, 40, 80, and 120 mm of nacl) and two levels of vermicompost (0 and 5% v/v). after harvesting, the roots were separated from the stem to analyze the biochemical variables. salt stress caused a decrease in the total soluble sugar and starch content in the shoot and an increase of those in the root of the studied populations. in addition, under stress conditions, the proline content of shoot and root, total free amino acid, total phenol, and activity of guaiacol peroxidase and catalase were increased in fennel populations, while total soluble protein and anthocyanin content were decreased. vermicompost treatment increased the content of soluble carbohydrates, soluble protein, free amino acids, proline, total phenol, and anthocyanin, and decreased the activity of guaiacol peroxidase in the shoot, as well as the starch content in the roots of fennel populations under non-stressed and stressed conditions. despite observing the complexity in the changes of the analyzed indicators which were dependent on the type of population and the dose of stress, our results showed that the application of vermicompost with a concentration of 5% can improve the osmotic and antioxidant protection in the studied populations of fennel under salinity stress.